Ụzọ dị anya Eastern iji nweta nnwere onwe: Burma, Indochina, Indonesia, Malaysia

Ụzọ dị anya Eastern iji nweta nnwere onwe: Burma, Indochina, Indonesia, Malaysia.

Agha Ụwa nke Abụọ kara akara mmalite nke mkpochapụ nke mba Eshia. Ọ gbasoroghị otu ụkpụrụ; ma eleghị anya enwere ndịiche karịa myirịta. Kedu ihe kpebiri ọdịnihu nke mba ndị dị na Far East na 40s na 50s?

Ihe omume kachasị mkpa nke oge nke nnukwu nchọpụta mpaghara abụghị nchọpụta America site na Columbus ma ọ bụ gburugburu ụwa site na njem Magellan, ma mmeri nke Portuguese na agha mmiri na ọdụ ụgbọ mmiri Diu n'akụkụ ọdịda anyanwụ nke ụsọ oké osimiri. India Peninsula. Na February 3, 1509, Francisco de Almeida meriri ụgbọ mmiri "Arab" n'ebe ahụ - ya bụ, Mamluk si Egypt, nke ndị Turks na ndị isi ala India na-akwado - nke mere ka Portugal nwee ike ịchịkwa oke osimiri India. Site na nke a gaa n'ihu, ndị Europe ji nwayọọ nwayọọ weghara ala ndị gbara ya gburugburu.

Otu afọ mgbe e mesịrị, ndị Portuguese meriri Goa, bụ nke mere ka Portuguese India pụta, bụ nke ji nwayọọ nwayọọ mụbaa mmetụta ya, na-eru China na Japan. Ebibiri ikike ọchịchị Pọtugal ka otu narị afọ gachara mgbe ndị Dutch pụtara n'Oké Osimiri India, na ọkara narị afọ ka e mesịrị ndị Britain na French bịarutere. Ụgbọ mmiri ha si n'ebe ọdịda anyanwụ - gafee Atlantic. Site n'ebe ọwụwa anyanwụ - site na Oke Osimiri Pasifik - ndị Spaniards, n'aka nke ya, bịara: Philippines ha meriri bụ ndị a na-achị site na ala ndị America. N’aka nke ọzọ, ndị Rọshịa ji ala rute n’Oké Osimiri Pasifik.

Na mmalite nke narị afọ nke XNUMX na nke XNUMX, Britain nwetara ikike n'Oké Osimiri India. Ọla dị na okpueze nke ihe onwunwe Britain bụ British India (nke sitere na Republics nke India, Pakistan na Bangladesh nke oge a). Steeti Sri Lanka na Myanmar nke oge a, nke a maara nke ọma dị ka Burma, nọkwa n'okpuru ọchịchị British India. Njikọ nke Malaysia nke oge a bụ na narị afọ nke 19 otu ìgwè ndị isi n'okpuru nchebe nke London (Brunei Sultanate họọrọ nnwere onwe), na Singapore bara ọgaranya ugbu a bụ n'oge ahụ nanị ebe siri ike Britain dara ogbenye.

Ihe atụ maka abụ Rudyard Kipling bụ "ibu onye ọcha": otu a ka e si chepụta mmeri ndị colonial na njedebe nke narị afọ nke 19: John Bull na Uncle Sam na-azọda nkume nke amaghị ihe, mmehie, anụ anụ mmadụ, ịgba ohu n'ụzọ nke ihe oyiyi nke mmepeanya...

Ndị Indies Dutch ghọrọ Indonesia ọgbara ọhụrụ. French Indochina taa bụ Vietnam, Laos na Cambodia. French India, obere ihe ndị France dị n'ụsọ oké osimiri nke Deccan Peninsula, jikọtara ọnụ iji guzobe Republic of India. Ụdị akara aka yiri nke ahụ dakwasịrị obere Portuguese India. Obodo Portuguese nke Spice Islands bụ taa East Timor. Ndị United States meriri Spanish India na njedebe narị afọ nke 1919 ma taa bụ Philippines. N'ikpeazụ, ihe onwunwe mbụ nke German, nke furu efu na Berlin na XNUMX, bụ ihe ka ọtụtụ n'ime Ọchịchị Independent nke Papua New Guinea. N'aka nke ya, ndị Germany na-achị na Pacific Islands ugbu a na-ejikọta mba United States. N'ikpeazụ, ihe onwunwe ndị Russia na-achị ghọrọ Mongolian Republic wee ghọọ akụkụ nke China.

Otu narị afọ gara aga, ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ Eshia nile nọ n'okpuru ọchịchị colonial nke Europe. Mwepu dị ole na ole - Afghanistan, Iran, Thailand, China, Japan, Bhutan - na ndị na-enyo enyo, ebe ọ bụ na a manyere mba ndị a n'oge ụfọdụ ịbịanye aka na nkwekọrịta ahaghị nhata ma ọ bụ daa n'okpuru ọrụ Europe. Ma ọ bụ n'okpuru ọrụ US, dị ka Japan na 1945. Na agbanyeghị na ọrụ US akwụsịla - opekata mpe n'ihu ọha - agwaetiti anọ dị n'ụsọ oké osimiri Hokkaido ka Russia na-ebi, ọ nweghịkwa nkwekọrịta abanyela n'etiti mba abụọ a.

udo nkwekọrịta!

Ibu Nwoke odo odo

Na 1899, Rudyard Kipling bipụtara otu uri a na-akpọ The White Man's Burden. N'ime ya, ọ kpọrọ oku maka mmeri colonial ma kwado ya site n'iwebata ọganihu nkà na ụzụ na omenala Ndị Kraịst, ịlụso ụnwụ nri na ọrịa ọgụ, na ịkwalite agụmakwụkwọ na omenala ka elu n'etiti ụmụ amaala. " Ibu Onye Ọcha" ghọrọ okwu mkparị maka ma ndị mmegide na ndị na-akwado ọchịchị colonial.

Ọ bụrụ na mmeri nke colonial kwesịrị ịbụ ibu nke ndị ọcha, ndị Japan weghaara ibu ọzọ: ntọhapụ nke ndị Asia na-achị na ọchịchị Europe. Ha malitere ime nke a laa azụ na 1905, merie ndị Russia ma chụpụ ha na Manchuria, wee gaa n'ihu n'oge Agha Ụwa Mbụ, na-achụpụ ndị Germany n'ihe onwunwe ndị China na-achị ma weghara àgwàetiti Pacific ha. Agha ndị Japan sochirinụ nwekwara ihe ndabere echiche yiri nke ahụ, nke taa anyị ga-akpọ ndị na-emegide ndị ọchịchị na ndị na-emegide ọchịchị. Ihe ịga nke ọma nke ndị agha nke 1941 na 1942 wetara ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ihe onwunwe nile nke Europe na America na-achị n'Ebe Ọwụwa Anyanwụ Ụwa na Alaeze Ukwu Japan, mgbe ahụ, nsogbu na nsogbu bilitere.

Ọ bụ ezie na ndị Japan ji ezi obi na-akwado nnwere onwe ha, omume ha egosichaghị nke a. Agha ahụ agaghị dịka atụmatụ ha siri dị: ha zubere ime ya dịka na 1904-1905, ya bụ. mgbe mwakpo nke ọma gasịrị, a ga-enwe usoro nchebe nke ha ga-emeri American na British Expeditionary Forces wee malite mkparịta ụka udo. Mkparịta ụka ahụ ga-eweta ọ bụghị nnukwu uru mpaghara dị ka nchekwa akụ na ụba na atụmatụ atụmatụ, ọkachasị mwepu nke ikike site na mpaghara Eshia ha wee si otú a wepụ ebe ndị agha ndị iro si Japan na guzobe azụmahịa efu. Ka ọ dị ugbu a, ndị America bu n'obi ịlụ agha ahụ ruo mgbe Japan kwụsịrị n'enweghị ihe ọ bụla, agha ahụ wee gaa n'ihu.

Dị ka iwu mba ụwa si kwuo, enweghị ike ịme mgbanwe ndọrọ ndọrọ ọchịchị n'oge agha: ịmepụta steeti ọhụrụ ma ọ bụ ọbụna na-edebanye aha ndị bi n'ókèala ndị agha n'ime ndị agha (ọbụlagodi ma ọ bụrụ na ha chọrọ). Anyị ga-echere ka abịanye aka n'akwụkwọ nkwekọrịta udo ahụ. Ndokwa ndị a nke iwu mba ụwa abụghị ma ọlị, mana sitere na ezi uche - ruo mgbe udo dị, ọnọdụ ndị agha nwere ike ịgbanwe - ya mere a na-akwanyere ha ùgwù (nke a na-ebo ebubo na e kere Alaeze Poland na 1916 site n'aka ndị eze ukwu German na Austrian. Ọ bụghị ihe e kere eke nke steeti ọhụrụ, kama ọ bụ naanị ntụrụndụ nke dị adị site na 1815, "Alaeze Congress", nke e nwere kemgbe 1831, mana ndị Russia emeghị ka ọ ghara imebi ya; ọ ga-adị mkpa ka nkwekọrịta udo mebie Alaeze nke Poland, nke, ka emechara, abanyeghị).

Ndị Japan, na-eme ihe kwekọrọ n'iwu mba ụwa (na ọgụgụ isi), ekwuputaghị nnwere onwe nke mba ndị ha tọhapụrụ. N'ezie, nke a wutere ndị nnọchiteanya ndọrọ ndọrọ ọchịchị ha, bụ́ ndị e kwere nkwa nnwere onwe tupu agha ahụ, wute ha. N’aka nke ọzọ, ndị Japan na-erigbu ala ndị a n’ụzọ akụ̀ na ụba, bụ́ nke ọtụtụ ndị weere dị ka obi ọjọọ na-enweghị isi, kụdara ndị bi n’ebe ndị Europe (na America) chịrị n’oge gara aga. Ndị ọchịchị na-arụ ọrụ na Japan aghọtaghị omume ya dị ka obi ọjọọ; a na-emeso ndị bi n'ógbè ndị a tọhapụrụ onwe ha n'otu ụkpụrụ ahụ dị ka ndị bi n'àgwàetiti Japan mbụ. Ụkpụrụ ndị a, Otú ọ dị, dị iche na ụkpụrụ obodo: ihe dị iche bụ isi na obi ọjọọ na ịdị njọ.