Tupu nka ugboro atọ, ya bụ, gbasara nchoputa nke redioactivity artificial
Site n'oge ruo n'oge na akụkọ ihe mere eme nke physics e nwere afọ "dị ebube" mgbe mgbalị nkwonkwo nke ọtụtụ ndị na-eme nchọpụta na-eduga n'usoro nchọpụta ihe omimi. Ya mere, ọ bụ na 1820, afọ nke ọkụ eletrik, 1905, ọrụ ebube afọ nke Einstein anọ akwụkwọ, 1913, afọ metụtara ọmụmụ nke Ọdịdị nke atọm, na n'ikpeazụ 1932, mgbe a usoro nke teknuzu chọpụtara na ọganihu n'ime ihe e kere eke physics .
ndị lụrụ ọhụrụ
Irina, ada Marie Skłodowska-Curie na Pierre Curie, mụrụ na Paris na 1897 (1). Ruo mgbe ọ dị afọ iri na abụọ, a zụlitere ya n'ụlọ, na obere "ụlọ akwụkwọ" nke ndị ọkà mmụta sayensị a ma ama kere maka ụmụ ya, bụ nke dị ihe dị ka ụmụ akwụkwọ iri. Ndị nkụzi ahụ bụ: Marie Sklodowska-Curie (physics), Paul Langevin (mkpụrụ mgbakọ na mwepụ), Jean Perrin (chemistry), na nkà mmụta ụmụ mmadụ bụ ndị nne ụmụ akwụkwọ ahụ kụziiri ihe karịsịa. A na-enwekarị nkuzi n'ụlọ ndị nkuzi, ebe ụmụaka na-amụ physics na kemistri na ezigbo ụlọ nyocha.
Ya mere, nkuzi nke physics na kemistiri bụ inweta ihe ọmụma site na omume bara uru. Nnwale ọ bụla na-aga nke ọma tọrọ ndị na-eme nchọpụta na-eto eto ụtọ. Ndị a bụ nnwale ndị e kwesịrị ịghọta ma jiri nlezianya mee ya, ụmụaka ndị nọ n'ụlọ nyocha Marie Curie kwesịrị ịdị n'usoro kwesịrị nṅomi. A ghaghị inwetakwa ihe ọmụma usoro ihe ọmụma. Usoro a, dị ka akara aka nke ụmụ akwụkwọ nke ụlọ akwụkwọ a, mgbe e mesịrị, ndị ọkà mmụta sayensị dị mma na ndị pụtara ìhè, gosipụtara na ọ dị irè.
2. Frederic Joliot (foto Harcourt)
Ọzọkwa, nna nna Irena, bụ́ dọkịta, tinyere oge dị ukwuu nye nwa nwa nna nna ya na-enweghị mgbei, na-ekpori ndụ ma na-agbakwụnye agụmakwụkwọ sayensị okike ya. Na 1914, Irene gụsịrị akwụkwọ na Collège Sévigne na-asụ ụzọ wee banye na ngalaba mgbakọ na mwepụ na sayensị na Sorbonne. Nke a dabara na mmalite nke Agha Ụwa Mbụ. Na 1916, o sonyeere nne ya wee hazie ọrụ redio na French Red Cross. Mgbe agha ahụ gasịrị, ọ nwetara akara ugo mmụta bachelor. Na 1921, e bipụtara ọrụ sayensị mbụ ya. Ọ raara onwe ya nye mkpebi siri ike nke atomiki chlorine sitere na mineral dị iche iche. N'ime ihe ndị ọzọ ọ na-eme, ya na nne ya rụkọrọ ọrụ, na-emekọ ihe na redioactivity. N'ime akwụkwọ akwụkwọ doctoral ya, nke gbachitere na 1925, ọ mụtara ihe ndị dị na alpha nke polonium na-ewepụta.
Frederic Joliot A mụrụ na 1900 na Paris (2). Site na afọ asatọ ọ gara akwụkwọ na So, biri na ụlọ akwụkwọ ụlọ. N'oge ahụ, ọ họọrọ egwuregwu karịa ọmụmụ ihe, karịsịa football. Ọ gara ụlọ akwụkwọ sekọndrị abụọ n'otu n'otu. Dị ka Irene Curie, nna ya nwụnahụrụ ya n'oge. Na 1919 ọ gafere ule na École de Physique et de Chemie Industrielle de la Ville de Paris (School of Industrial Physics and Industrial Chemistry nke obodo Paris). Ọ gụsịrị akwụkwọ na 1923. Prọfesọ ya, Paul Langevin, mụtara banyere ikike na omume ọma Frederick. Mgbe ọnwa 15 nke ọrụ agha gasịrị, na iwu nke Langevin, a họpụtara ya onye enyemaka ụlọ nyocha onwe ya na Marie Skłodowska-Curie na Radium Institute site na onyinye sitere na Rockefeller Foundation. Do ke enye okosobo ye Irene Curie, ndien ke 1926, n̄kparawa owo ẹma ẹdọ ndọ.
Frederick dechara akwụkwọ mmụta doctoral ya na electrochemistry nke ihe redioaktivu na 1930. N'oge na-adịbeghị anya, o lekwasịrị anya mmasị ya na nyocha nwunye ya, na mgbe ọ gbachitere akara mmụta doctoral Frederick, ha arụkọ ọrụ ọnụ. Otu n'ime ihe ịga nke ọma mbụ ha dị mkpa bụ nkwadebe nke polonium, nke bụ isi iyi siri ike nke mkpụrụ irighiri alfa, ya bụ. helium nuclei.(24Ọ). Ha malitere site n'ọkwa dị oke egwu, n'ihi na ọ bụ Marie Curie nyere nwa ya nwanyị nnukwu akụkụ nke polonium. Lew Kowarsky, onye ha na ya na-emekọ ihe n'ikpeazụ, kọwara ha dị ka ndị a: Irena bụ "ezigbo ọkachamara", "ọ rụrụ ọrụ nke ọma na nke ọma", "ọ ghọtara nke ọma ihe ọ na-eme." Di ya nwere "echiche na-awụ akpata oyi karịa karịa". "Ha kwadoro ibe ha nke ọma ma mara ya." Site n'echiche nke akụkọ ihe mere eme nke sayensị, ihe kacha amasị ha bụ afọ abụọ: 1932-34.
Ọ fọrọ nke nta ka ha chọpụta neutron
"Fọrọ nke nta" dị mkpa nke ukwuu. Ha mụtara eziokwu a dị mwute ozugbo. Na 1930 na Berlin, German abụọ - Walter Bothe i Hubert Becker - Nyochaa ka atọm ọkụ si akpa agwa mgbe ejiri mkpụrụ irighiri alfa tụba ya. Ọta Beryllium (49Be) mgbe a na-atụba ya na mkpụrụ irighiri ihe alfa na-ewepụta radieshon na-eru oke n'ime na ike dị elu. Dịka ndị nyocha ahụ siri kwuo, ụzarị ọkụ a ga-abụrịrị ụzarị ọkụ eletrik siri ike.
N'oge a, Irena na Frederick dozie nsogbu ahụ. Ebe ha si enweta ụmụ irighiri ihe alfa bụ nke kachasi ike. Ha na-eji ụlọ igwe ojii lelee ngwaahịa mmeghachi omume. Ná ngwụsị nke Jenụwarị 1932, ha mara ọkwa n’ihu ọha na ọ bụ ụzarị gamma chụpụrụ protons ndị nwere ume dị elu site n’ihe nwere hydrogen. Ha aghọtabeghị ihe dị ha n’aka na ihe na-emenụ.. Mgbe agụchara James Chadwick (3) na Cambridge, ọ malitere ọrụ ozugbo, na-eche na ọ bụghị gamma radieshon ma ọlị, kama ọ bụ neutron nke Rutherford buru amụma ọtụtụ afọ tupu mgbe ahụ. Mgbe ọtụtụ nnwale gasịrị, ọ bịara kwenye na nlele nke neutron wee chọpụta na oke ya yiri nke proton. Na February 17, 1932, o debere akwụkwọ ozi na akwụkwọ akụkọ Nature nke isiokwu ya bụ "The Pable Existence of the Neutron."
Ọ bụ n'ezie neutron, ọ bụ ezie na Chadwick kwenyere na neutron bụ nke proton na eletrọn mejupụtara. Naanị na 1934 ka ọ ghọtara ma gosi na neutron bụ urughuru nke elementrị. Chadwick nwetara Nrite Nobel na Physics na 1935. N'agbanyeghị na ha ghọtara na ha agbagharala nchọpụta dị mkpa, ndị Joliot-Curies gara n'ihu nyocha ha na mpaghara a. Ha ghọtara na mmeghachi omume a na-emepụta ụzarị gamma na mgbakwunye na neutron, ya mere ha dere mmeghachi omume nuklia:
, ebe Ef bụ ike nke gamma-quantum. Emere nnwale ndị yiri ya 919F.
Agbagharaghị mmeghe ọzọ
Ọnwa ole na ole tupu achọpụtara positron, Joliot-Curie nwere foto nke, n'etiti ihe ndị ọzọ, ụzọ gbagọrọ agbagọ, dị ka a ga-asị na ọ bụ eletrọn, ma na-atụgharị n'akụkụ nke ọzọ nke electron. Esere foto ndị a n'otu ọnụ ụlọ ikuku dị n'ime oghere magnetik. Dabere na nke a, di na nwunye ahụ kwuru banyere electrons na-aga n'akụkụ abụọ, site na isi iyi na isi iyi. N'ezie, ndị e jikọtara na ntụziaka "n'ebe isi iyi" bụ positrons, ma ọ bụ nti electrons na-apụ na isi iyi.
Ka ọ dị ugbu a, na United States na njedebe oge okpomọkụ nke 1932, Carl David Anderson (4), nwa nwoke nke ndị Sweden kwabatara, mụọ mbara igwe n'ime ụlọ ígwé ojii n'okpuru mmetụta nke oghere magnetik. Ụzarị mbara igwe na-abịa n'ụwa site n'èzí. Anderson, iji jide n'aka na ntụziaka na mmegharị nke ihe ndị ahụ, n'ime ụlọ ahụ gafere ihe ndị ahụ site na efere ígwè, ebe ha tụfuru ume. N'August 2, ọ hụrụ ụzọ, nke obi abụọ adịghị ya na ọ kọwara dị ka eletrọn dị mma.
Ọ dị mma ịmara na Dirac buru amụma amụma ịdị adị nke ihe dị otú ahụ. Otú ọ dị, Anderson agbasoghị ụkpụrụ ụkpụrụ nduzi ọ bụla na ọmụmụ ihe gbasara ụzarị mbara igwe. N'okwu a, ọ kpọrọ nchọpụta ya na mberede.
Ọzọ, Joliot-Curie aghaghị ịnagide ọrụ a na-apụghị ịgbagha agbagha, mana ọ malitere nyocha ọzọ na mpaghara a. Ha chọpụtara na photon gamma-ray nwere ike ịla n'iyi n'akụkụ oghere dị arọ, na-akpụpụta ụzọ elektrọn-positron, dịka o doro anya na usoro Einstein ama ama E = mc2 na iwu nke nchekwa ike na ume. Ka oge na-aga, Frederick n'onwe ya gosipụtara na e nwere usoro nke na-apụ n'anya ụzọ abụọ eletrọn-positron, na-eme ka ọnụọgụ gamma abụọ pụta. Na mgbakwunye na positrons sitere na ụzọ abụọ eletrọn-positron, ha nwere positrons sitere na mmeghachi omume nuklia.
5. Nzukọ Solvay nke asaa, 1933
Nọdụ ala n'ahịrị ihu: Irene Joliot-Curie (nke abụọ site n'aka ekpe),
Maria Skłodowska-Curie (nke ise si n'aka ekpe), Lise Meitner (nke abụọ site n'aka nri).
redioaktivu artificial
Nchọpụta redioaktivu arụrụ arụ abụghị ihe mere ozugbo. Na February 1933, site n'iji aluminom, fluorine, na sodium na ụmụ irighiri ihe alpha tụọ bọmbụ, Joliot nwetara neutron na isotopes a na-amaghị. Na July 1933, ha mara ọkwa na, site irradiating aluminum na alpha particles, ha hụrụ ọ bụghị nanị neutrons, kamakwa positrons. Dị ka Irene na Frederick si kwuo, positrons na mmeghachi omume nuklia a enweghị ike ịmepụta ya n'ihi nhazi nke electron-positron ụzọ abụọ, kama ọ ga-esi na oghere atọm pụta.
Nzukọ Solvay nke asaa (5) mere na Brussels na October 22-29, 1933. A na-akpọ ya "The Structure and Properties of Atomic Nuclei". Ndị ọkà mmụta sayensị 41 bịara ya, gụnyere ndị ọkachamara a ma ama na ngalaba a n'ụwa. Joliot kọrọ nsonaazụ nke nnwale ha, na-ekwupụta na ịgbasa boron na aluminom na ụzarị alpha na-emepụta ma ọ bụ neutron nwere positron ma ọ bụ proton.. Na ogbako a Lisa Meitner O kwuru na n'otu nnwale ahụ na aluminom na fluorine, ya enwetaghị otu nsonaazụ ahụ. N'ịkọwa, ọ kekọrịtaghị echiche nke di na nwunye si Paris banyere ọdịdị nuklia nke mmalite nke positrons. Otú ọ dị, mgbe ọ laghachiri na-arụ ọrụ na Berlin, o mekwara ọzọ ndị a nnwale na na November 18, n'akwụkwọ ozi o degaara Joliot-Curie, o kwetara na ugbu a, n'echiche ya, positrons na-apụta n'ezie site na nucleus.
Na mgbakwunye, ogbako a Francis Perrin, ndị ọgbọ ha na ezigbo enyi si Paris kwuru okwu banyere positrons. Amara site na nnwale na ha nwetara ụdịdị dị iche iche nke positron na-aga n'ihu, dị ka ụdịdị dị iche iche nke ụmụ irighiri beta na ire ere redio. Ntụle ọzọ nke ike nke positrons na neutrons Perrin bịara na nkwubi okwu na emissions abụọ kwesịrị iche ebe a: nke mbụ, emission nke neutrons, na-esonyere nguzobe nke nucleus na-ejighị n'aka, na mgbe emission nke positrons si a nucleus.
Mgbe ogbako ahụ gasịrị Joliot kwụsịrị nnwale ndị a ihe dị ka ọnwa abụọ. Na December 1933, Perrin bipụtara echiche ya banyere okwu ahụ. N'otu oge ahụ, nakwa na December Enrico Fermi tụrụ aro tiori beta ire ere. Nke a jere ozi dị ka ihe ndabere echiche maka nkọwa nke ahụmịhe. Ná mmalite 1934, di na nwunye si n'isi obodo France maliteghachiri nyocha ha.
Kpọmkwem na Jenụwarị 11, n'ehihie Tọzdee, Frédéric Joliot weghaara foil aluminom wee were mkpụrụ irighiri alfa tụọ ya maka nkeji iri. Na nke mbụ, ọ na-eji Geiger-Muller counter maka nchọpụta, ọ bụghịkwa ụlọ elu, dị ka ọ dị na mbụ. Ọ hụrụ n'anya na ka ọ na-ewepụ isi iyi nke alfa particles na foil, ọnụ ọgụgụ nke positrons akwụsịghị, counters nọgidere na-egosi ha, naanị ọnụ ọgụgụ ha na-ebelata nke ukwuu. O kpebiri na ọkara ndụ ga-abụ nkeji 10 na 3 sekọnd. Mgbe ahụ, o belatara ume nke akụkụ alfa na-ada na foil site n'itinye breeki ndu n'ụzọ ha. O wee nweta positron ole na ole, mana ọkara ndụ agbanweghị.
Mgbe ahụ, o doro boron na magnesium n'otu nnwale ahụ, wee nweta ọkara ndụ na nnwale ndị a nke nkeji 14 na nkeji 2,5, n'otu n'otu. E mesịa, e mere nnwale ndị dị otú ahụ na hydrogen, lithium, carbon, beryllium, nitrogen, oxygen, fluorine, sodium, calcium, nickel na silver - ma ọ hụghị ihe yiri ya dị ka aluminum, boron na magnesium. Ụlọ Geiger-Muller anaghị ama ọdịiche dị n'etiti ihe ndị dị mma na nke na-adịghị mma, ya mere Frédéric Joliot gosikwara na ọ na-emekọ ihe na electrons dị mma. Akụkụ teknuzu dịkwa mkpa na nnwale a, ya bụ, ọnụnọ nke isi iyi siri ike nke mkpụrụ irighiri alfa na iji ihe nleba anya nke ebubo ebubo, dị ka counter Geiger-Muller.
Dịka ụzọ Joliot-Curie kọwara na mbụ, positrons na neutron na-ewepụta n'otu oge na mgbanwe nuklia a hụrụ. Ugbu a, n'ịgbaso aro Francis Perrin na ịgụ echiche Fermi, di na nwunye ahụ kwubiri na mmeghachi omume nuklia nke mbụ mepụtara nucleus na neutron na-adịghị akwụsi ike, sochiri beta gbakwunyere ire ere nke oghere ahụ na-adịghị akwụsi ike. Ya mere, ha nwere ike dee mmeghachi omume ndị a:
Ndị Joliots chọpụtara na isotopes redioaktivu nke si na ya pụta nwere ọkara ndụ dị mkpụmkpụ ka ọ ghara ịdị na okike. Ha kwuputara rịzọlt ha na Jenụwarị 15, 1934, n'otu edemede nke isiokwu ya bụ "Ụdị Radioactivity Ọhụrụ". Na mbido February, ha nwere ihe ịga nke ọma n'ịchọpụta phosphorus na nitrogen site na mmeghachi omume abụọ mbụ sitere na obere ọnụọgụ anakọtara. N'oge na-adịghị anya, e nwere amụma na a pụrụ imepụta ọtụtụ isotopes redioaktivu na mmeghachi omume ogbunigwe nuklia, nakwa site n'enyemaka nke protons, deuterons na neutrons. Na Machị, Enrico Fermi gbara nzọ na a ga-eme mmeghachi omume dị otú ahụ n'oge na-adịghị anya site na iji neutron. N'oge na-adịghị, ọ meriri nzọ n'onwe ya.
Enyere Irena na Frederick ihe nrite Nobel na Chemistry na 1935 maka "njikọ nke ihe ọhụrụ redioaktivu". Nchọpụta a meghere ụzọ maka mmepụta nke isotopes redioaktivu arụrụ arụ, bụ ndị achọpụtala ọtụtụ ngwa dị mkpa ma baa uru na nyocha bụ isi, ọgwụ na ụlọ ọrụ.
N'ikpeazụ, ọ bara uru ịkpọ ndị ọkà mmụta sayensị si USA, Ernest Lawrence ya na ndị ọrụ ibe si Berkeley na ndị nchọpụta si Pasadena, n'ime ha bụ otu osisi nke nọ na ọzụzụ ọzụzụ. Andrei Sultan. A na-ahụ ọnụ ọgụgụ nke pulses site na counters, ọ bụ ezie na ngwa ngwa akwụsịla ịrụ ọrụ. Ọnụọgụ a enweghị mmasị na ha. Otú ọ dị, ha aghọtaghị na ha na-emekọ ihe ọhụrụ dị mkpa ọhụrụ nakwa na ha enweghị nchọpụta nke redioactivity artificial ...
