Ebee ka anyị gara na-ezighi ezi?

Fisiks achọpụtala onwe ya n'ọgba aghara na-adịghị mma. Ọ bụ ezie na ọ nwere ọkọlọtọ ọkọlọtọ nke ya, nke Higgs gbakwunyere na nso nso a, ọganihu ndị a niile na-eme obere ihe iji kọwaa nnukwu ihe omimi ọgbara ọhụrụ, ike ọchịchịrị, ihe gbara ọchịchịrị, ike ndọda, ihe-antimatter asymmetry, na ọbụna neutrino oscillations.

Roberto Unger na Lee Smolin

Lee Smolin, ọkà mmụta sayensị a ma ama bụ́ onye a kpọtụrụ aha ruo ọtụtụ afọ dị ka otu n’ime ndị a na-achọsi ike inweta Nrite Nobel, bụ́ onye e bipụtara na nso nso a ya na ọkà ihe ọmụma. Roberto Ungerem, akwụkwọ bụ́ “The Single Universe and the Reality of Time.” N'ime ya, ndị edemede na-enyocha, onye ọ bụla site n'echiche nke ịdọ aka ná ntị ha, ọnọdụ mgbagwoju anya nke physics nke oge a. "Sayensị na-ada ada mgbe ọ hapụrụ n'ógbè nke nnwale nnwale na deniability," ka ha dere. Ha na-akpọ ndị ọkà mmụta sayensị ka ha laghachi azụ n'oge wee chọọ mmalite ọhụrụ.

Ihe ndị ha na-enye bụ kpọmkwem kpọmkwem. Dịka ọmụmaatụ, Smolin na Unger chọrọ ka anyị laghachi na echiche ahụ Otu eluigwe na ala. Ihe kpatara ya dị mfe - anyị na-enweta nanị otu eluigwe na ala, na otu n'ime ha nwere ike inyocha na nkà mmụta sayensị, mgbe na-azọrọ maka ịdị adị nke a plurality nke ha bụ empirically testable.. Echiche ọzọ nke Smolin na Unger na-atụ aro ịnakwere bụ ihe ndị a. eziokwu nke ogeka ọ ghara inye ndị ọkà mmụta ihe ọmụma ohere ịgbanahụ isi nke eziokwu na mgbanwe ya. Na n'ikpeazụ, ndị na-ede akwụkwọ na-akpọ maka ịkwụsị mmasị na mgbakọ na mwepụ, nke na "mara mma" ya na ụdị mara mma na-agba alụkwaghịm site na ụwa nwere ahụmahụ na nke nwere ike ime. lelee nnwale.

Onye maara "mmathematically mara mma" string theory, nke ikpeazụ na-amata nkatọ ya n'ụzọ dị n'elu postulates. Agbanyeghị, nsogbu dị n'ozuzu karịa. Ọtụtụ okwu na mbipụta taa kwenyere na physics eruola ọgwụgwụ. Ọ ga-abụrịrị na anyị mehiere n'otu ebe n'ụzọ, ọtụtụ ndị nchọpụta kwetara.

Ya mere Smolin na Unger anọghị naanị ya. Ọnwa ole na ole gara aga na Nature George Ellis i Joseph Silk bipụtara otu akụkọ gbasara na-echebe iguzosi ike n'ezi ihe nke physicssite n'ịkatọ ndị na-achọsiwanye ike ibigharịa ruo mgbe a ga-eme nnwale “echi” na-adịghị agwụ agwụ iji nwalee echiche dị iche iche “ejiji” na mbara igwe. A ga-ejirịrị “ịma mma zuru oke” na uru nkọwa mara ha. "Nke a na-emebi ọdịnala sayensị nke narị afọ gara aga, nke ihe ọmụma sayensị si dị bụ ihe ọmụma. kwadoro nke ọma- ndị ọkà mmụta sayensị na-echetara. Eziokwu na-egosi n'ụzọ doro anya "nnwale nwụrụ anwụ" nke physics nke oge a.. Echiche kachasị ọhụrụ gbasara ọdịdị na nhazi nke ụwa na Eluigwe na Ala, dịka iwu, enweghị ike ịnwapụta site na nnwale dị n'aka ụmụ mmadụ.

Supersymmetric urughuru analogues - visualization

N'ịbụ ndị achọpụtala Higgs boson, ndị ọkà mmụta sayensị 'emeriela' Modeldị ọkọlọtọ. Agbanyeghị, ụwa nke physics enweghị afọ ojuju. Anyị maara maka quarks na lepton niile, mana anyị enweghị echiche ka anyị ga-esi mee ka nke a dị n'otu na tiori Einstein nke ike ndọda. Anyị amaghị ka esi ejikọta igwe ọrụ quantum na ike ndọda iji mepụta echiche dị n'otu nke quantum gravity. Anyị amaghịkwa ihe Big Bang bụ (ma ọ bụ ma ọ mere n'ezie).

Ugbu a, ka anyị kpọọ ya ndị ọkà mmụta physics, ha na-ahụ nzọụkwụ na-esote mgbe Standard Model gachara supersymmetry (SUSY), bụ́ nke na-ebu amụma na ụmụ irighiri ihe ọ bụla nke elementrị mara anyị nwere “onye mmekọ.” Nke a na-eme ka ọnụ ọgụgụ ihe wuo ụlọ okpukpu abụọ maka ihe, mana echiche ahụ dabara nke ọma n'usoro mgbakọ na mwepụ na, nke dị mkpa, na-enye ohere iji kpughee ihe omimi nke ihe gbara ọchịchịrị. Naanị ihe fọdụrụ bụ ichere nsonaazụ nnwale na Large Hadron Collider, nke ga-akwado ịdị adị nke irighiri ihe dị elu.

Agbanyeghị, ọ nweghị ihe anụbeghị na Geneva gbasara nchọpụta ndị dị otú ahụ. Ọ bụrụ na ọ nweghị ihe ọhụrụ pụtara na nnwale LHC, ọtụtụ ndị ọkà mmụta sayensị kwenyere na a ga-eji nwayọọ wepụ echiche supersymmetric, dị ka. superstringnke dabere na supersymmetry. E nwere ndị ọkà mmụta sayensị dị njikere ịgbachitere ya, ọ bụrụgodị na ha ahụghị ihe nnwapụta nnwale, n’ihi na ozizi SUSA “mara nnọọ mma nke ukwuu ịbụ onye na-abụghị eziokwu.” Ọ bụrụ na ọ dị mkpa, ha bu n'obi inyochagharị nha nha ha iji gosi na ọnụ ọgụgụ nke ụmụ irighiri ihe dị elu na-anọghị na nso nke LHC.

Anomaly na-ekpere arụsị anomaly

Mmetụta - dị mfe ikwu! Otú ọ dị, mgbe, dịka ọmụmaatụ, ndị ọkà mmụta sayensị jisiri ike tinye muon n'ime orbit gburugburu proton, na proton "zakwara," mgbe ahụ ihe ndị dị ịtụnanya na-amalite ime physics anyị maara. A na-emepụta ụdị dị arọ nke hydrogen atom na ọ na-atụgharị na nucleus, i.e. proton dị na atọm dị otú ahụ ka ibu (ya bụ nwere nnukwu radius) karịa proton "oge niile".

Fiziks dị ka anyị si mara na ọ nweghị ike ịkọwa ihe a. The muon, lepton nke na-anọchi eletrọn na atom, kwesịrị ịkpa àgwà ka electron-ma ọ na-eme, ma gịnị mere mgbanwe a na-emetụta nha nke proton? Ndị ọkà mmụta sayensị aghọtaghị nke a. Ma eleghị anya, ha nwere ike imeri ya, ma ... chere otu nkeji. Ogo nke proton metụtara echiche anụ ahụ dị ugbu a, ọkachasị ọkọlọtọ ọkọlọtọ. Ndị ọkà mmụta sayensị amalitela ime ka mmekọrịta a na-enweghị ike ịkọwa a ọhụrụ ụdị isi mmekọrịta. Otú ọ dị, maka ugbu a, ndị a bụ nanị ntule. N'ụzọ, a na-eme nnwale na deuterium atom, na-ekwere na neutron dị na nucleus nwere ike imetụta mmetụta ya. Protons ndị ahụ buru ibu na muons gburugburu ha karịa ka eletrọn.

Ọhụụ anụ ahụ ọzọ dị ọhụrụ bụ ịdị adị sitere na nyocha nke ndị ọkà mmụta sayensị na Trinity College Dublin. ụdị ọkụ ọhụrụ. Otu n'ime njirimara ndị a tụrụ atụ nke ìhè bụ ume n'akuku ya. Ruo ugbu a, e kweere na ọtụtụ ụdị ìhè angular ọkụ bụ multiple nke Planck na-adịgide adịgide. Ka ọ dị ugbu a, Dr. Kyle Ballantyne na ndị prọfesọ Paul Eastham i John Donegan chọpụtara ụdị ọkụ nke nku ume nke photon ọ bụla ruru ọkara nke Planck na-adịgide adịgide.

Nchọpụta a dị ịrịba ama na-egosi na ọbụna ihe ndị bụ isi nke ìhè, nke anyị chere na ọ na-adịgide adịgide, nwere ike ịgbanwe. Nke a ga-enwe mmetụta n'ezie na nyocha n'ime ọdịdị nke ìhè ma nwee ngwa ndị bara uru, dịka ọmụmaatụ na nkwukọrịta ngwa anya dị nchebe. Kemgbe afọ 80, ndị ọkà mmụta sayensị na-eche ka ụmụ irighiri ihe na-akpụ akpụ na naanị akụkụ abụọ nke oghere nwere akụkụ atọ si akpa àgwà. Ha chọpụtara na anyị ga na-ahụ maka ọtụtụ ihe ịtụnanya na-adịghị ahụkebe, gụnyere ụmụ irighiri ihe nke ọnụ ọgụgụ ha ga-abụ nke irighiri ihe. Nke a egosila ụwa ugbu a. Nke a na-adọrọ mmasị nke ukwuu, mana ọ pụtara na ọtụtụ echiche ka chọrọ imelite. Na nke a bụ naanị mmalite nke njikọ na nchọpụta ọhụrụ na-akpali physics.

Otu afọ gara aga, ozi pụtara na mgbasa ozi nke ndị ọkà mmụta sayensị si Cornell University kwadoro na nnwale ha. Mmetụta Zeno Quantum - ohere nke ịkwụsị usoro quantum naanị site na-eduzi nleba anya na-aga n'ihu. Akpọrọ ya aha onye ọkà ihe ọmụma Gris oge ochie onye rụrụ ụka na mmegharị ahụ bụ echiche efu nke na-agaghị ekwe omume n'ezie. Njikọ dị n'etiti echiche oge ochie na physics ọgbara ọhụrụ bụ ọrụ Baidyanatha Misri i George Sudarshan sitere na Mahadum Texas, onye kọwara paradox a na 1977. David Wineland, onye ọkà mmụta sayensị America na onye meriri Nobel Prize na physics, onye MT na-ekwu okwu na November 2012, mere nchọpụta nyocha mbụ nke mmetụta Zeno, ma ndị ọkà mmụta sayensị ekwenyeghị na ma nnwale ya gosipụtara ịdị adị nke ihe ahụ.

Nleta anya nke nnwale Wheeler

N'afọ gara aga, o mere nchọpụta ọhụrụ Mukund Vengalattoreonye ya na ndị otu nyocha ya mere nnwale na ụlọ nyocha ultracold nke Mahadum Cornell. Ndị ọkà mmụta sayensị mepụtara ma mee ka gas dị ihe dị ka ijeri rubidium atom dị jụụ n'ime ụlọ na-ekpo ọkụ ma kwụsịtụ n'etiti oghere laser. Atọm haziri onwe ha wee mepụta usoro lattice - ha na-akpa àgwà ka a ga-asị na ha nọ n'ime ahụ kristal. N'oge ihu igwe dị oke oyi, ha nwere ike isi n'otu ebe gaa n'ọzọ na nnukwu ọsọ ọsọ. Ndị ọkà mmụta sayensị na-ahụ ha n'okpuru microscope ma jiri usoro onyonyo laser mee ka ìhè nye ha ìhè ka ha wee hụ ha. Mgbe agbanyụrụ laser ma ọ bụ na ike dị ala, atom ndị ahụ na-agbanye n'efu, mana ka ọkụ laser na-egbuke egbuke ma na-atụkwa nha ugboro ugboro. Ọnụọgụ ntinye agbadala nke ọma.

Vengalattore chịkọtara nnwale ya dị ka ndị a: “Ugbu a, anyị nwere ikike pụrụ iche iji chịkwaa ọnụọgụgụ ọnụọgụgụ naanị site na nleba anya.” Ndị na-eche echiche "ezigbo", site na Zeno ruo Berkeley, kwara ya emo na "Age of Reason" ziri ezi na ihe dị adị naanị n'ihi na anyị na-ele ha anya?

N'oge na-adịbeghị anya, ọdịiche dị iche iche na enweghị nkwekọrịta na-apụtakarị na echiche ndị kwadoro (o doro anya) kemgbe ọtụtụ afọ. Ihe atụ ọzọ sitere na nyocha mbara igwe - ọnwa ole na ole gara aga ọ tụgharịrị na Eluigwe na Ala na-agbasa ngwa ngwa karịa ụdị anụ ahụ ama ama na-atụ aro. Dị ka akụkọ Eprel 2016 dị na akwụkwọ akụkọ Nature si kwuo, nha ndị ọkà mmụta sayensị na Mahadum Johns Hopkins mere dị 8% karịa ka physics ọgbara ọhụrụ tụrụ anya ya. Ndị ọkà mmụta sayensị ji ụzọ ọhụrụ mee ihe nyocha nke a na-akpọ kandụl ọkọlọtọ, i.e. a na-ewere isi iyi ọkụ kwụsiri ike. Ọzọ, nkwupụta sitere na mpaghara sayensị na-egosi na nsonaazụ ndị a na-egosi nnukwu nsogbu na echiche dị ugbu a.

Otu n'ime ndị ọkà mmụta physics nke oge a pụtara ìhè, John Archibald Wheeler, tụrụ aro ụdị mbara igwe nke nnwale mgbawa abụọ ama ama mgbe ahụ. N'ịrụpụta echiche ya, ìhè sitere na quasar otu ijeri ìhè afọ na-aga n'akụkụ abụọ nke ụyọkọ kpakpando ahụ. Ọ bụrụ na ndị na-ekiri ihe na-ekiri nke ọ bụla n'ime ụzọ ndị a iche iche, ha ga-ahụ foton. Ọ bụrụ na ha abụọ n'otu oge, ha ga-ahụ ebili mmiri. N'ihi ya Sam omume nke nleba anya na-agbanwe ọdịdị nke ìhènke hapụrụ quasar otu ijeri afọ gara aga.

Dị ka Wheeler si kwuo, ihe a dị n’elu na-egosi na eluigwe na ụwa apụghị ịdị adị n’ụzọ anụ ahụ́, ma ọ́ dịghị ihe ọzọ, n’echiche nke maara “ọnọdụ anụ ahụ́” mara anyị ahụ́ nke ọma. Nke a enweghị ike ime n'oge gara aga, ruo mgbe ... anyị weere nha. Ya mere, akụkụ anyị dị ugbu a na-emetụta oge gara aga. Yabụ, site na nlebanya anyị, nchọpụta na nha, anyị na-akpụzi ihe omume nke gara aga, laa azụ n'oge, ruo… mmalite nke Eluigwe na Ala!

Mkpebi Hologram kwụsịrị

Black hole physics yiri ka ọ na-egosi, dị ka ma ọ dịkarịa ala ụfọdụ ụdị mgbakọ na mwepụ na-atụ aro, na eluigwe na ala anyị abụghị ihe mmetụta uche anyị na-agwa anyị, ya bụ, akụkụ atọ (akụkụ nke anọ — oge — bụ uche na-ekwupụta). Eziokwu nke gbara anyị gburugburu nwere ike ịbụ hologram - ntụle nke ụgbọ elu nwere akụkụ abụọ n'ezie, dị anya. Ọ bụrụ na foto a nke Eluigwe na Ala ziri ezi, echiche efu nke ọdịdị oge oghere atọ nwere ike ịpụ ozugbo ngwa nyocha anyị nwere na-enwe mmetụta nke ọma. Craig Hogan, bụ́ prọfesọ physics Fermilab bụ́ onye jiworo ọtụtụ afọ mụọ ụkpụrụ bụ́ isi nke Eluigwe na Ala, na-atụ aro na a ka eruola ọkwa a. Ọ bụrụ na Eluigwe na Ala bụ hologram, anyị nwere ike erutela oke mkpebi nke eziokwu. Ụfọdụ ndị ọkà mmụta sayensị akwalitela echiche na-akpali akpali na oge ohere nke anyị bi na ya agaghị aga n'ihu, ma, dị ka onyinyo dị na foto dijitalụ, dị n'ogo kachasị elu nke nwere ụdị "ọka" ma ọ bụ "pixel." Ọ bụrụ otu a, eziokwu anyị ga-enwerịrị ụdị “mkpebi” ikpeazụ. Nke a bụ otú ụfọdụ ndị nchọpụta si kọwaa "mkpọtụ" pụtara na nsonaazụ nke Geo600 gravitational wave detector ọtụtụ afọ gara aga.

Iji nwalee echiche a na-adịghị ahụkebe, Craig Hogan na ndị otu ya mepụtara interferometer kacha zuru ụwa ọnụ, nke a na-akpọ. Hogan holometernke kwesịrị inye anyị nleta kachasị zie ezie nke isi oge oghere. Nnwale ahụ, nke akpọrọ Fermilab E-990, abụghị otu n'ime ọtụtụ ndị ọzọ. E bu n’obi kee ya iji gosi ụdị ọnụọgụgụ nke mbara igwe n’onwe ya na ọnụnọ nke ihe ndị sayensị na-akpọ “mkpọtụ holographic.” Holometer nwere interferometer abụọ n'akụkụ n'akụkụ nke na-eziga eriri laser otu kilowatt na ngwaọrụ nke na-ekewa ha n'ime oghere abụọ nke dị mita 40. A na-egosipụta ha ma laghachi na ebe nkewa, na-emepụta mgbanwe na nchapụta nke ìhè ọkụ. Ọ bụrụ na ha na-eme ka ụfọdụ mmegharị na ngwaọrụ nkewa, mgbe ahụ nke a ga-abụ ihe akaebe nke vibration nke ohere n'onwe ya.

Site na echiche nke quantum physics, ọ nwere ike ibili na-enweghị ihe kpatara ya. ọnụọgụ ọ bụla nke eluigwe na ala. Anyị chọtara onwe anyị na nke a, nke ga-ezute ọtụtụ ọnọdụ aghụghọ maka mmadụ ibi na ya. Anyị na-ekwukwa banyere ya ụwa anthropic. Maka onye kwere ekwe, otu Eluigwe na Ala nke Chineke kere ezuola. Echiche ụwa nke ịhụ ihe onwunwe n'anya anaghị anabata nke a ma na-eche na e nwere ọtụtụ eluigwe na ụwa ma ọ bụ na eluigwe na ụwa dị ugbu a bụ naanị ọkwa na mgbanwe na-adịghị agwụ agwụ nke multiverse.

Onye edemede nke ụdị ọgbara ọhụrụ Hypotheses nke Eluigwe na Ala dịka ịme anwansị (echiche metụtara hologram) bụ ọkà mmụta sayensị Niklas Bostrum. Ọ na-ekwu na eziokwu anyị na-aghọta bụ naanị ịme anwansị nke anyị na-amaghị. Ọkà mmụta sayensị tụrụ aro na ọ bụrụ na ọ ga-ekwe omume ịmepụta simulation a pụrụ ịdabere na ya nke mmepeanya dum ma ọ bụ ọbụna eluigwe na ụwa dum site na iji kọmpụta dị ike zuru oke, na ndị simulated nwere ike ịnweta mmụọ, ọ ga-abụ na a ga-enwe ọnụ ọgụgụ buru ibu nke ihe ndị dị otú ahụ e kere eke. . simulations kere site na mmepeanya dị elu - na anyị na-ebi n'ime otu n'ime ha, dịtụ ka The Matrix.

Oge adịghị agwụ agwụ

Ya mere, eleghị anya ọ bụ oge imebi paradigms? Nkwusa ha abụghị ihe ọhụrụ karịsịa na akụkọ ihe mere eme nke sayensị na physics. E kwuwerị, ọ ga-ekwe omume ịkwatu geocentrism, echiche nke oghere dị ka ọkwa na-adịghị arụ ọrụ na oge zuru ụwa ọnụ, site na nkwenye na Eluigwe na Ala kwụ ọtọ, site na nkwenye na enweghị obi ebere nke nha ...

Paragraf mpaghara a matazighị ya nke ọma, ma ọ nwụọkwara. Erwin Schrödinger na ndị ọzọ na-emepụta nke quantum mechanics chọpụtara na tupu omume nke nha, anyị photon, dị ka ama pusi enịm ke igbe, bụ ma na a ụfọdụ ala, na-polarized vetikal na horizontally n'otu oge ahụ. Kedu ihe nwere ike ime ma ọ bụrụ na anyị etinye foton abụọ jikọtara ọnụ n'ebe dị anya ma nyochaa steeti ha iche iche? Anyị maara ugbu a na ọ bụrụ na foton A na-atụgharị ka ọ bụrụ polarized kwụ ọtọ, mgbe ahụ, photon B ga-abụrịrị polarized kwụ ọtọ, ọ bụrụgodị na anyị etinye ya otu ijeri ọkụ afọ gara aga. Akụkụ abụọ ahụ enweghị ọnọdụ ziri ezi tupu nha, mana mgbe ịmepechara otu igbe ahụ, nke ọzọ “maara” ozugbo ihe onwunwe ọ kwesịrị iburu. Ọ na-abịa n'ụdị nkwurịta okwu pụrụ iche nke na-eme na-abụghị oge na ohere. Dị ka usoro mgbanaka ọhụrụ ahụ si dị, mpaghara abụghịzi ihe doro anya, na ihe abụọ yiri ka ọ dị iche iche nwere ike ime ka usoro nhazi nke na-eleghara nkọwa dị ka anya.

Ebe ọ bụ na sayensị na-ekwu banyere ihe atụ dị iche iche, gịnị ma ị mebie echiche guzosiri ike nke na-adịgide n'uche ndị ọkà mmụta sayensị ma na-emegharị ugboro ugboro na gburugburu nyocha? Ma eleghị anya, ọ ga-abụ supersymmetry ahụ e kwuru n'elu, ikekwe nkwenye na ịdị adị nke ike ọchịchịrị na ihe, ma ọ bụ ikekwe echiche nke Big Bang na mgbasawanye nke Eluigwe na Ala?

Ruo ugbu a, echiche a na-enwekarị bụ na eluigwe na ụwa na-agbasa n'ọ̀tụ̀tụ̀ ọsọ ọsọ na o yikarịrị ka ọ ga-eme ya ruo mgbe ebighị ebi. Otú ọ dị, e nwere ụfọdụ ndị ọkà mmụta physics bụ ndị kwuworo na ozizi nke mgbasawanye ebighị ebi nke eluigwe na ala, na karịsịa nkwubi okwu ya na oge adịghị agwụ agwụ, na-ebute nsogbu mgbe ha na-agbakọ ihe gbasara ihe omume na-eme. Ụfọdụ ndị ọkà mmụta sayensị na-arụ ụka na o yikarịrị ka oge ga-agwụ n'ihi ụdị ọdachi ụfọdụ n'ime afọ 5 na-abịa.

Ọkpụkpụ Rafael Busso site na Mahadum California na ndị ọrụ ibe bipụtara otu akụkọ na portal arXiv.org na-akọwa na na eluigwe na ala ebighị ebi, ọbụna ihe ndị kasị dị ịrịba ama ga-eme n'oge na-adịghị anya - na mgbakwunye na ha ga-eme. ọnụ ọgụgụ na-enweghị ngwụcha nke ugboro. Ebe ọ bụ na akọwapụtara ihe gbasara puru omume n'ihe gbasara ọnụọgụgụ ihe omume, na mgbe ebighị ebi, ọ nweghị uru ịkọwapụta ihe gbasara omume ọ bụla ebe ọ bụ na ihe omume ọ bụla ga-abụ otu ihe ahụ. Bousso na-ede, "ọnụahịa na-adịgide adịgide nwere nnukwu nsonaazụ. "Ihe omume ọ bụla nke nwere ihe puru omume na-abụghị efu ga-eme ugboro ole na ole, na-abụkarị na mpaghara ndị dị anya ebe a na-enwetụbeghị kọntaktị." Nke a na-emebi ihe ndabere nke amụma puru omume na nnwale mpaghara: ọ bụrụ na ọnụ ọgụgụ na-enweghị ngwụcha nke ndị na-ekiri Eluigwe na Ala na-emeri lọtrị, yabụ na ihe ndabere anyị nwere ike ikwu na imeri lọtrị agaghị ekwe omume? N'ezie, e nwekwara ọnụ ọgụgụ na-enweghị njedebe nke ndị na-enweghị mmeri, ma n'echiche dị aṅaa ka e nwere ọtụtụ n'ime ha?

Otu ihe ngwọta maka nsogbu a, ndị ọkà mmụta sayensị na-akọwa, bụ iche na oge ga-agwụ. Mgbe ahụ, a ga-enwe ọnụ ọgụgụ dị nta nke ihe omume, na ihe omume ndị na-atụghị anya ha ga-eme obere oge karịa ndị nwere ike ime.

Oge “mbelata” a na-akọwapụta otu ihe omume ụfọdụ anabatara. Ya mere, ndị ọkà mmụta sayensị gbalịrị ịgbakọ ihe gbasara puru omume na oge ga-agwụ. E nyere ụzọ ise dị iche iche maka njedebe oge. N'ọnọdụ abụọ, enwere ohere pasent 50 na nke a ga-eme n'ime afọ ijeri 3,7. Abụọ ndị ọzọ nwere ohere 50% karịa afọ ijeri 3,3. N'ọnọdụ nke ise, ọ dị obere oge fọdụrụ (oge atụmatụ). N'ịbụ nke nwere ike dị elu, ọ nwere ike ọbụna na-na ... na-esote nke abụọ.

Ọ naghị arụ ọrụ?

Ọ dabara nke ọma, ngụkọ ndị a na-ebu amụma na ọtụtụ ndị na-ekiri ihe a na-akpọ Boltzmann Children, na-apụta site na ọgba aghara nke ngbanwe nke quantum na Eluigwe na Ala mbụ. Ebe ọ bụ na ọtụtụ n'ime anyị abụghị, ndị ọkà mmụta sayensị ajụla ihe atụ a.

"Enwere ike ịlele ókè dị ka ihe nwere àgwà anụ ahụ, gụnyere okpomọkụ," ndị edemede dere n'akwụkwọ ha. "N'ịbụ onye zuteworo na njedebe nke oge, okwu ga-erute nha nha nke thermodynamic na mbara igwe. Nke a yiri nkọwa nke onye na-ekiri ihe n'èzí kwuru okwu ịdaba n'ime oghere ojii."

Cosmic onu oriri na multiverse

Echiche mbụ bụ nke ahụ Eluigwe na Ala na-agbasawanye mgbe niile ruo enweghi ngwụchanke bụ ihe si na nkwupụta izugbe nke relativity ma kwadoro nke ọma site na data nnwale. Echiche nke abụọ bụ na ihe gbasara nke puru omume dabere na ikwu ugboro ugboro omume. N'ikpeazụ, echiche nke atọ bụ na ọ bụrụ na ohere ohere bụ enweghị njedebe n'ezie, mgbe ahụ naanị otu ụzọ ị ga-esi chọpụta ihe gbasara ihe omume bụ igbochi uche gị. Mkpebi dị nsọ nke multiverse enweghị ngwụcha.

Nke a ọ ga-enwe ezi uche?

Arụmụka nke Smolin na Unger, bụ ndị na-eme ntọala nke isiokwu a, na-atụ aro na anyị nwere ike iji nyocha nke eluigwe na ala anyị, na-ajụ echiche nke multiverse. Ka ọ dị ugbu a, nyocha nke data nke telescope mbara igwe Planck nke Europe chịkọtara ekpughere ọnụnọ nke ihe na-adịghị mma nke nwere ike igosi mmekọrịta dị ogologo n'etiti eluigwe na ụwa na nke ọzọ. Yabụ na nleba anya na nnwale na-atụ aka na mbara igwe ndị ọzọ.

Anomalies nke Planck Observatory chọpụtara

Ụfọdụ ndị ọkà mmụta sayensị na-eche ugbu a na ọ bụrụ na e nwere ihe a na-akpọ Multiverse, na mbara igwe niile mejupụtara ya sitere na otu Big Bang, mgbe ahụ ọ gaara eme n'etiti ha. nkwekọrịta. Dị ka nyocha nke otu Planck Observatory si kwuo, nkwekọ ndị a ga-adịtụ ka nkukota nke ncha abụọ, na-ahapụ akara n'elu elu nke eluigwe na ala nke enwere ike ịchọpụta dị ka ihe na-adịghị mma na nkesa nke radieshon mbara igwe. N'ụzọ na-akpali mmasị, akara ngosi nke teliskop Planck dekọrọ yiri ka ọ na-egosi na ụfọdụ Eluigwe na Ala dị anyị nso dị nnọọ iche na nke anyị, n'ihi na ọdịiche dị n'etiti ọnụ ọgụgụ nke subatomic particles (baryon) na photons na ya nwere ike ịbụ ọbụna okpukpu iri karịa "Ebe a" . . Nke a ga-apụta na ụkpụrụ anụ ahụ dị n'okpuru nwere ike ịdị iche na ihe anyị maara.

Ihe mgbaàmà achọpụtara nwere ike ịbịa site na mmalite oge nke Eluigwe na Ala - nke a na-akpọ nchikotamgbe protons na electrons malitere ijikọ ọnụ iji mepụta atom hydrogen (ikekwe nke mgbaàmà sitere na isi mmalite dị nso bụ ihe dịka 30%). Ọnụnọ nke akara ngosi ndị a nwere ike igosi mmụba nke usoro nchikota mgbe ndakọrịta nke eluigwe na ala anyị na onye ọzọ, na njupụta dị elu nke ihe baryonic.

N'ọnọdụ ebe a na-akọ nkọ na-emegiderịta onwe ya, nke na-abụkarịkwa, na-agbakọta, ụfọdụ ndị ọkà mmụta sayensị na-enwekarị ndidi. Nke a pụtara ìhè site n’okwu n’ezoghị ọnụ nke Neil Turok nke Perimeter Institute dị na Waterloo, Canada, bụ́ onye na ajụjụ ọnụ ya na NewScientist gbara na 2015 were were na “anyị enweghị ike ịghọta ihe anyị chọtara.” Ọ gbakwụnyere, sị: “Ozizi ahụ na-adịwanye mgbagwoju anya na ọkaibe. Anyị na-atụba mpaghara ndị na-eso ụzọ, akụkụ na symmetrị na nsogbu ahụ, ọbụlagodi na-eji spanner, mana anyị enweghị ike ịkọwa eziokwu kachasị mfe. ” Ọtụtụ ndị ọkà mmụta sayensị na-ewe iwe n'ụzọ doro anya na njem ndị ọkà mmụta sayensị nke oge a, dị ka ntule dị n'elu ma ọ bụ echiche superstring, enweghị ihe jikọrọ ya na nnwale ndị a na-eme ugbu a na ụlọ nyocha, ọ dịghịkwa ihe àmà na-egosi na a pụrụ ịnwale ha na nnwale. .

Nke a ọ bụ n'ezie njedebe nwụrụ anwụ na anyị kwesịrị ịpụ na ya, dị ka Smolin na enyi ya onye ọkà ihe ọmụma na-atụ aro? Ma ọ bụ ma eleghị anya, anyị na-ekwu maka mgbagwoju anya na mgbagwoju anya tupu ụfọdụ nchọpụta oge nke na-echere anyị n'oge na-adịghị anya?

Anyị na-akpọ gị òkù ka ị mara onwe gị na isiokwu nke okwu a.