Kedu ka esi ebi na ihu igwe ọhụrụ?
Enwere akụkụ na-egbuke egbuke na ihe niile - ọbụlagodi nke ahụ bụ ihe Apple kwenyere, na-ekwu na ka ihu igwe na-akawanye njọ, uru iPhone bara na mmekọrịta ihu na ihu ga-eme ka ndị ahịa nwee mmetụta dị ukwuu nke iguzosi ike n'ihe ika. Ya mere Apple hụrụ akụkụ dị mma nke ikpo ọkụ.
"Dịka ihe omume ihu igwe dị egwu na-abawanye, ngwa ngwa na ngwa ngwa nke ngwa ngwa, ngwaọrụ mkpanaka dị njikere maka ojiji n'ọnọdụ ebe ụgbọ njem, ike na ọrụ ndị ọzọ nwere ike ọ gaghị adị nwa oge," Apple dere na ntọhapụ.
iPhone n'ọnọdụ nwere mmetụta ihu igwe
Ụlọ ọrụ ahụ na-adaberekwa na uru ndị ọzọ. Na ọnụ ahịa ike na-arị elu, ndị ahịa na-achọ ngwaahịa na-azọpụta ike, na nke a, dị ka nnukwu Cupertino si kwuo, bụ otu n'ime uru ndị bụ isi nke atụmatụ ya.
Ya mere, Apple na-ahụ mgbanwe ihu igwe dị ka akụkụ dị mma, ọ bụ ezie na ụfọdụ ọrụ ndị iPhone na-enye nwere ike ịta ahụhụ - dịka ọmụmaatụ, izi ezi nke igodo na clocks. Ịgbaze ice na Arctic na-agbanwe usoro dum nke nkesa mmiri na mbara ala, ụfọdụ ndị ọkà mmụta sayensị kwenyere na nke a na-emetụta akụkụ ụwa nke ntụgharị. Nke a bụ n'ihi ngbanwe nke ogwe ndọta gaa n'ebe ọwụwa anyanwụ. Ihe ndị a niile nwere ike iduga na ntụgharị ngwa ngwa nke mbara ala gburugburu axis ya. N'afọ 2200, ụbọchị nwere ike ịdị mkpụmkpụ site na 0,012 milliseconds. A maghị kpọmkwem otú nke a ga-esi metụta ndụ ndị mmadụ.
N'ozuzu, ndụ n'ime ụwa nke mgbanwe ihu igwe na-emetụta yiri ọdachi. Agbanyeghị, ọbụlagodi n'ọnọdụ kacha njọ, o yighị ka anyị ga-eche mbibi zuru oke ihu. Ọ bụrụ na enwere obi abụọ siri ike ma mmadụ nwere ike ịkwụsị ihe omume ọjọọ (ọbụlagodi ma ọ bụrụ na ọ chọrọ n'ezie, nke a na-apụghị ịdabere na ya mgbe niile), mmadụ kwesịrị ịmalite ịmalite iji echiche nke "ọnọdụ ihu igwe ọhụrụ" - ma chee echiche banyere nlanarị. atụmatụ.
Ọ na-ekpo ọkụ n'ebe a, ọ bụ ọkọchị n'ebe ahụ, enwere mmiri karịa ebe a.
Achọpụtalarị ya ndọtị nke oge na-eto eto na mpaghara ihu igwe. Okpomọkụ abalị na-ebili ngwa ngwa karịa nke ehihie. Ọ nwekwara ike imebi ahịhịa ndụ, dịka ọmụmaatụ, osikapa. gbanwee rhythm nke ndụ mmadụ i mee ka okpomoku dịkwuo elun'ihi na ụwa na-ekpo ọkụ na-ajụkarị oyi n'abalị. Ha na-adịwanye ize ndụ okpomọkụ ebili mmiri, nke na Europe nwere ike igbu ọtụtụ iri puku mmadụ kwa afọ - dị ka atụmatụ si kwuo, na okpomọkụ nke 2003, puku mmadụ 70 nwụrụ. Ndị mmadụ.
N'aka nke ọzọ, data satịlaịtị na-egosi na ọ na-ekpo ọkụ. na-eme ka ụwa na-acha akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụnke kacha pụta ìhè na mpaghara ndị kpọrọ nkụ na mbụ. N'ozuzu, nke a abụghị ihe ọjọọ, ọ bụ ezie na ugbu a ọ dị ka ihe na-adịghị mma na mpaghara ụfọdụ. Dị ka ihe atụ, n’Australia, ahịhịa ndị ọzọ na-eri ụkọ mmiri, na-akpaghasị iyi nke osimiri. Otú ọ dị, ọ pụkwara ịbụ na n'ikpeazụ ihu igwe ga-agbanwe ka ọ dịkwuo iru mmiri. ga-abawanye ọnụ ọgụgụ mmiri na sekit.
Ebe ugwu, dị ka Siberia, nwere ike ịtụgharị n'ụzọ doro anya na mpaghara a na-emepụta ihe ọkụkụ n'ihi okpomoku zuru ụwa ọnụ. Otú ọ dị, ọ bara uru icheta na ala dị na mpaghara Arctic na ókèala dị nnọọ njọ, na ọnụ ọgụgụ nke ìhè anyanwụ na-erute ụwa n'oge okpomọkụ agaghị agbanwe. Igwe ọkụ na-ebulikwa okpomọkụ nke tundra arctic, nke ahụ na-emepụta methane, ikuku griin ha siri ike (methane na-esikwa n'elu mmiri pụta, ebe ọ na-agbanye na kristal a na-akpọ clathrates).
Agwaetiti ndị dị na Maldives Archipelago so na ndị kacha emetụta n'ihi okpomoku zuru ụwa ọnụ
Mmụba na biomass plankton na North Pacific, nke a nwere ihe dị mma, mana ikekwe adịghị mma, ọ pụtara. Ụfọdụ ụdị penguin nwere ike ịba ụba na ọnụ ọgụgụ, nke na-adịghị mma maka azụ, ma maka ihe ha na-eri, ee. Ugboro ugboro. Ya mere, n'ozuzu, n'ihi ọkụ ọkụ, a na-etinye agbụ ndị na-akpata ihe kpatara ya, nsonaazụ ikpeazụ nke anyị na-enweghị ike ịkọ.
Oge oyi na-ekpo ọkụ ga-apụta n'ezie onwu ole na ole n'ihi oyi, karịsịa n'etiti otu ndị na-enwe mmetụta karịsịa maka mmetụta ya, dị ka ndị agadi. Otú ọ dị, otu ìgwè ndị a nọkwa n'ihe ize ndụ nke inwe mmetụta dị njọ site na okpomọkụ ọzọ, ọnụ ọgụgụ nke ọnwụ site na okpomọkụ na-arịwanye elu. A kwenyere n'ọtụtụ ebe na ihu igwe na-ekpo ọkụ ga-enye aka mbughari pathogenic ụmụ ahụhụdị ka anwụnta na ịba ga-apụta n'ebe ọhụrụ kpamkpam.
Ọ bụrụ n'ihi mgbanwe ihu igwe oke osimiri ga-ebili site na mita 2100 site n'afọ 3, nke a ga-apụta, nke mbụ, mbugharị nke ndị mmadụ. Ụfọdụ kwenyere na n'ikpeazụ ọkwa nke oké osimiri na oké osimiri nwere ike ịrị elu ruo mita 20. Ka ọ dị ugbu a, a na-eme atụmatụ na ịrị elu nke 1,8 m pụtara mkpa ịkwaga nde mmadụ 13 na US naanị. Ihe ga-esi na ya pụta ga-abụkwa nnukwu mfu - dịka ọmụmaatụ. uru nke ihe onwunwe furu efu na ezigbo ala na ụlọ ọ ga-abụ ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ijeri dollar 900. Ọ bụrụ Ugwu Himalaya ga-agbaze ruo mgbe ebighị ebinke ga-apụta na njedebe nke narị afọ nsogbu mmiri maka ijeri mmadụ 1,9. Akwa osimiri ndị dị n'Eshia na-esi na Himalaya na ugwu Tibet na-asọpụta, na-enye mmiri na China na India, yana ọtụtụ mba ndị dị nta. Agwaetiti na ọdụ ụgbọ mmiri dị ka Maldives nọ n'ihe egwu kachasị. ubi osikapa ugbu a jupụtara na mmiri nnunke na-emebi owuwe ihe ubi. Mmiri mmiri na-emetọ osimiri n'ihi na ọ na-agwakọta na mmiri dị ọhụrụ.
Ihe ọzọ na-adịghị mma nke ndị nchọpụta na-ahụ bụ oke ọhịa na-akpọnwụ, nke na-ewepụta CO ọzọ n'ime ikuku2. pH gbanwere, i.e. oké osimiri acidification. Usoro a na-eme n'ihi nnabata nke CO ọzọ.2 banye n'ime mmiri ma nwee ike inwe mmetụta na-emebi emebi n'ụdị nri oke osimiri dum. N'ihi nke ịcha ọcha na ọrịa na-akpata site na mmiri ọkụ, na ihe ize ndụ ikpochapụ coral.
Mpaghara ndị dị na South America na-eyi egwu site n'ibipụ n'ọkwa dị iche iche (na-acha ọbara ọbara nke kachasị), dịka nyocha satịlaịtị Tropical Rainfall Measuring Mission kwuru.
Ụfọdụ n'ime ọnọdụ dị na Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) akụkọ AR4 gosikwara na ọ ga-abụ. mmetụta akụ na ụba mgbanwe nke ihu igwe. A na-atụ anya na mfu nke ugbo na ebe obibi ga-akpaghasị azụmahịa zuru ụwa ọnụ, ụgbọ njem, ike na ahịa ọrụ, ụlọ akụ na ego, itinye ego na mkpuchi. Nke a ga-emebi nkwụsi ike nke akụ na ụba na nke ọha na eze na mba ndị bara ọgaranya na ndị ogbenye. Ndị na-etinye ego na ụlọ ọrụ dịka ego ezumike nka na ụlọ ọrụ inshọransị ga-eche nsogbu siri ike ihu. Mba ndị na-emepe emepe, ndị ụfọdụ n'ime ha etinyelarị aka n'ọgụ agha, nwere ike chere esemokwu dịte aka ogologo oge maka mmiri, ume ma ọ bụ nri, nke ga-emebi nnukwu akụ na ụba ha. A na-amatakarị na a ga-enwe mmetụta ọjọọ nke mgbanwe ihu igwe na mba ndị na-adịchaghị njikere ime mgbanwe, ma n'etiti ọha na eze na nke akụ na ụba.
Otú ọ dị, karịsịa, ndị ọkà mmụta sayensị na-atụ egwu ihu igwe oke oke ibu nwere mmetụta nkwalite. Dịka ọmụmaatụ, ọ bụrụ na mpempe akwụkwọ ice na-agbaze ngwa ngwa, oké osimiri na-etinyekwu okpomọkụ karị, na-egbochi ice oyi ịmaliteghachi, usoro ahụ na-abanyekwa n'usoro nkwụsịtụ mgbe niile. Nchegbu ndị ọzọ metụtara ndakpọ nke oke osimiri ma ọ bụ okirikiri mmiri ozuzo nke Eshia na Africa, nke nwere ike imetụta ọtụtụ ijeri ndụ. Ka ọ dị ugbu a, a hụbeghị ihe ịrịba ama nke mgbanwe dị ka oke mmiri ozuzo, mana egwu anaghị ebelata.
Ọkụ ọkụ ọ dị mma?
Otú ọ dị, e nwere ndị kwenyere na nguzozi n'ozuzu nke mgbanwe ihu igwe ka dị mma na ọ ga-adịkwa otú ahụ ruo oge ụfọdụ na-abịa. Otu nkwubi okwu yiri nke a mere ọtụtụ afọ gara aga site n'aka Prof. Richard Tol nke Mahadum Sussex - obere oge ka ọ nyochachara nsonaazụ ọmụmụ banyere mmetụta nke ihe omume ihu igwe n'ọdịnihu. N'ime edemede e bipụtara na 2014 dị ka isiakwụkwọ nke akwụkwọ How Much Have Global Issues Cost the World?, nke Bjorn Lomborg deziri, Onye isi oche nke Consensus Copenhagen, Prof. Tol na-arụ ụka na mgbanwe ihu igwe etinyela aka na ya imeziwanye ọdịmma nke ndị mmadụ na mbara ala. Agbanyeghị, nke a abụghị onye a na-akpọ onye agọnarị ihu igwe. Ọ dịghị agọnahụ na mgbanwe ihu igwe zuru ụwa ọnụ na-ewere ọnọdụ. Tụkwasị na nke ahụ, o kwenyere na ha ga-aba uru ruo ogologo oge na-abịa, na mgbe 2080 gasịrị, ha ga-amalite nanị imerụ ụwa.
Agbanyeghị, Tol gbakọrọ na ebe mmetụta bara uru nke mgbanwe ihu igwe na-akpata 1,4% nke mmepụta akụ na ụba ụwa, na site na 2025 ọkwa a ga-abawanye ruo 1,5%. Na 2050, uru a ga-adị ala, mana a na-atụ anya na ọ ga-abụ 1,2% ma ghara ịghọ ihe ọjọọ ruo 2080. Ọ bụrụ na akụ na ụba ụwa na-aga n'ihu na-eto eto na 3% kwa afọ, mgbe ahụ, nkezi mmadụ ga-eji ihe dị ka okpukpu itoolu bara ọgaranya karịa ka ọ dị taa, na Bangladesh dị ala, dịka ọmụmaatụ, ga-enwe ike ịnweta otu nchebe ide mmiri. nke ndị Dutch nwere taa.
Dị ka Richard Tol si kwuo, uru ndị bụ́ isi na-erite n'okpomọkụ zuru ụwa ọnụ bụ: ọnwụ nke oyi na-adị ole na ole, ọnụ ahịa ike ike dị ala, ihe ọkụkụ dị elu nke ukwuu, ikekwe ụkọ ụkọ mmiri ozuzo, na ikekwe ọtụtụ ụdị dị iche iche. Dị ka Toll si kwuo, ọ bụ oyi, ọ bụghị okpomọkụ, bụ ihe kacha egbu mmadụ. Ya mere, o kwenyeghị n'okwu ndị ọkà mmụta sayensị na-ewu ewu ugbu a, na-egosikwa na ụbara carbon dioxide dị elu na-arụ ọrụ, tinyere ihe ndị ọzọ, dị ka fatịlaịza ọzọ maka ahịhịa. Ọ na-ekwu banyere mgbasawanye nke oghere akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ a kpọtụrụ aha na mbụ n'ebe ụfọdụ ka kpọrọ nkụ, dị ka Sahel Africa. N'ezie, n'ọnọdụ ndị ọzọ, akpọghị nkụ - ọ bụghị ọbụna n'oké ọhịa. Otú ọ dị, dị ka ọmụmụ ihe ọ na-ekwu, mkpụrụ nke ụfọdụ osisi, dị ka ọka, n'ihi elu CO2 na-eto eto.
N'ezie, akụkọ sayensị na-apụta banyere mmetụta dị mma a na-atụghị anya ya nke mgbanwe ihu igwe na, dịka ọmụmaatụ, mmepụta owu na ugwu Cameroon. Mmụba okpomọkụ nke 0,05ºC kwa afọ na-ebelata okirikiri nke na-eto eto site na ụbọchị 0,1 kwa afọ na-emetụtaghị mkpụrụ. Na mgbakwunye, mmetụta fatịlaịza nke ịba ụba CO2 ga-eme ka mkpụrụ nke ihe ọkụkụ ndị a dị ihe dị ka kilogram 30 kwa hectare. Usoro mmiri ozuzo nwere ike ịgbanwe, mana ihe ruru ụdị mpaghara isii ejiri mepụta usoro ihu igwe n'ọdịniihu anaghị ebu amụma mbelata nke mmiri ozuzo - otu ụdị na-egosi na mmụba nke mmiri ozuzo.
Agbanyeghị, ọ bụghị ebe niile amụma nwere nchekwube. Na US, a na-akọ na mmepụta ọka wit na-agbada na mpaghara ọkụ dị ka ugwu etiti Texas. N'ụzọ dị iche, mpaghara jụrụ oyi dịka Nebraska, South Dakota, na North Dakota enwetala nnukwu uto kemgbe 90s. Prọfesọ nchekwube. Ya mere Tola nwere ike ghara ịbụ onye ezi omume, ọkachasị nyere data niile dị.
Bjorn Lomborg ahụ a kpọtụrụ aha n'elu na-adọta uche ruo ọtụtụ afọ maka ọnụ ahịa na-ezighi ezi nke ịlụso okpomoku zuru ụwa ọnụ ọgụ na nsonaazụ enwere ike. N'afọ 2016, o kwuru na telivishọn CBS na ọ ga-adị mma ịhụ mmetụta dị mma nke mgbanwe ihu igwe, ọ bụrụgodị na ihe ndị na-adịghị mma dị arọ karịa ha, ma wepụta ụzọ ọhụrụ ọhụrụ iji merie ihe ọjọọ.
-- O kwuru -.
Mgbanwe ihu igwe nwere ike ị nweta uru ụfọdụ, mana enwere ike kesaa ha n'ụzọ na-ezighi ezi ma guzozie, ma ọ bụ karịa site na mmetụta ọjọọ. N'ezie, ntụnyere ọ bụla nke mmetụta dị mma na nke na-adịghị mma siri ike, nakwa dịka ha ga-adịgasị iche site na ọnọdụ na oge. N'agbanyeghị ọnọdụ ahụ, ndị mmadụ ga-egosipụta ihe na-abụkarị uru na akụkọ ihe mere eme nke evolushọn nke ụwa - ike imeghari na ịdị ndụ na ọnọdụ ọhụrụ nke okike.
