Ịkwọ ụgbọ mmiri
ụgbọ mmiri
- Ihe mberede ụgbọ ala mbụ e dekọrọ mere na 1600. N'oge mgbalị mbụ nke njem ụgbọ mmiri, igwe ịkwọ ụgbọ mmiri chepụtara ma rụpụta ya bụ Simon Stevin daturu. Ọkà mmụta mgbakọ na mwepụ Dutch a, nke a makwaara dị ka Stevinius, nwere mmasị n'ụgbọ mmiri ndị na-agafe n'akụkụ ụlọ ya. Mgbe ọ hụrụ ọrụ ifufe na-arụ maka mbupu, ọ malitere imepụta ụgbọ okporo ígwè nke nwere ike ibugharị onwe ya (na-enweghị ịnyịnya, ehi, ịnyịnya ibu, wdg) na-eji ike nke ifufe. O mere atụmatụ wee gụkọọ otu afọ ruo mgbe o kpebiri ịrụ ụgbọ ala nwere ụkwụ dịka atụmatụ ya siri dị. O ji aka ya kwado ọrụ a. Ọ dabara nke ọma, o nwere nnukwu akụ na ụba ma nwee ike itinye ụfọdụ n'ime ya na mbọ ya na-ada ada n'ịrụ ụgbọ ala ọhụrụ. Onye na-achị ya, bụ́ Prince Maurice nke Orange, bụ́ onye chịrị n’ebe ndị a, kwadoro ya.
N'okpuru nduzi nke Stevin, e wuru ụgbọ ala abụọ nwere ogologo ogologo. A ga-eji ụgbọ mmiri ndị a wụkwasịrị n'ụdọ abụọ. E wepụrụkwa njikwa site na njem mmiri. A na-enweta mgbanwe na ntụziaka site n'ịgbanwe ọnọdụ nke azụ azụ, yana agụba rudder. Echere m na ọ were nnukwu ume.
N'ụbọchị a na-eme atụmatụ mmalite mbụ, e nwere ifufe siri ike, nke mere ka onye mmepụta ahụ nwee obi ụtọ, n'ihi na ike dị otú ahụ nwere ike ịkwaga ụgbọ ala ya. Nmalite njem ahụ gara nke ọma. Ụgbọ ala ahụ malitere ịkwagharị ka ifufe na-efefe ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ n'azụ, na-enwe ntakịrị ihu n'akụkụ. Otú ọ dị, ihe niile gbanwere na ntụgharị mgbe ifufe siri ike fesara na mberede. N'ụzọ dị mwute, ụgbọ ala ahụ agakwaghị n'ihu n'ihi na ọ tụgharịrị. N'oge ahụ, Stevinius, jisiri ike na-eji njikwa njikwa ahụ, tụgharịrị azụ azụ nke na mgbe ụgbọ ala ahụ tụgharịrị, ọ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ na a tụpụ ya n'otu ebe a na-adọba ụgbọala n'ime ala dị nso. Naanị ihe e merụrụ ahụ́ na kpụkọrọ akpụkọ, n'oge na-adịghị anya ọ bịara nwee uche. Ọ daghị mbà n'obi wee malite ịlele nhazi na ngụkọ. Ọ chọpụtara na e nyela obere bọọlụ. Mgbe emezigharị mgbakọ ahụ na ịkwanye ụgbọ ala ahụ, a gbalịsiri ike ijikwa ụgbọ ala na-akwọ ụgbọ mmiri. Na-aga nke ọma. Ụgbọ ala ahụ na-agba ọsọ n'okporo ụzọ, ọsọ ya dabere na ike nke ifufe.
Ọnụ ego nke prototype ahụ kwụrụ ụgwọ maka Stevin mgbe ọ malitere ụlọ ọrụ ụgbọ ala nke ya. Ọ na-ebuga ndị mmadụ na ngwongwo n'etiti Scheveningen na Petten. Ụgbọ mmiri ahụ na-agba ọsọ n'okporo ụzọ dị n'ụsọ oké osimiri na nkezi ọsọ nke 33,9 km / h, nke mere ka o kwe omume ịgafe ihe dị ka kilomita 68 n'ime awa abụọ. N'oge njem ahụ, a na-emezi ụgbọ mmiri mgbe ụfọdụ, nke na-adịghị emebi ndị njem 28 zuru ezu. Ha nwere ike ikpuchi ụzọ ha gaara aga ogologo ụbọchị niile.
Onye isi nke Orange, na-akwado onye nrụpụta, n'ezie, mekwara njem na ụgbọ ala pụrụ iche. Akụkọ ihe mere eme ahụ kwuru na o “mere ka o mee ya.” O doro anya na igwe ịkwọ ụgbọ mmiri baara ya uru nke ukwuu n'oge agha ọzọ. Onye isi ọchịchị Spen Franz Mendoza so na njem dị iche iche.
Simon Stevin bụ onye nkuzi na mgbakọ na mwepụ na Mahadum Leiden. N'ebe ahụ, ọ malitere ụlọ akwụkwọ injinia na 1600. Site na 1592 ọ rụrụ ọrụ dị ka onye injinia wee bụrụ onye agha na onye kọmishọna ego maka Maurice Orange. O bipụtara ọrụ na usoro nrịbaịlụ nke nha na irighiri irighiri iri. O nyere aka na iwebata usoro irighiri na Europe dị ka isi usoro nke ibu na nha. Dị ka ọtụtụ ndị ọkà mmụta sayensị n'oge ahụ, o tinyere aka n'ọtụtụ akụkụ nke ihe ọmụma.
