Detuo na mado - otu nzọụkwụ n'ihu imewe mmadụ

N'afọ ndị 30, Aldous Huxley, n'akwụkwọ akụkọ ya a ma ama Brave New World, kọwara ihe a na-akpọ nhọrọ mkpụrụ ndụ ihe nketa nke ndị ọrụ n'ọdịnihu - ndị a kapịrị ọnụ, dabere na igodo mkpụrụ ndụ ihe nketa, ka a ga-ekenye ịrụ ọrụ ụfọdụ.

Huxley dere banyere "degumming" nke ụmụaka nwere chọrọ àgwà na ọdịdị na àgwà, na-eburu n'uche ma ụbọchị ọmụmụ onwe ha na ụdi-agba nkịtị na ndụ na ezigbo mmadụ.

"Ime ka ndị mmadụ ka mma yikarịrị ka ọ ga-abụ nnukwu ụlọ ọrụ na narị afọ nke XNUMX," ka o buru amụma. Yuval Harari, onye dere akwụkwọ e bipụtara nso nso a bụ Homo Deus. Dị ka onye ọkọ akụkọ ihe mere eme nke Israel si kwuo, akụkụ ahụ anyị ka na-arụ ọrụ n'otu ụzọ ahụ kwa 200 XNUMX ọ bụla. ọtụtụ afọ gara aga. Otú ọ dị, ọ na-agbakwụnye na onye siri ike nwere ike na-eri ihe dị ukwuu, nke ga-eweta enweghị ahaghị nhata ọha na eze n'ụzọ ọhụrụ. “Na nke mbụ ya n’akụkọ ihe mere eme, ahaghị nhata n’ụzọ akụ̀ na ụba pụkwara ịpụta ahaghị nhata n’usoro ihe ọmụmụ,” ka Harari na-ede.

Nrọ ochie nke ndị na-ede akụkọ sayensị bụ ịmepụta usoro maka ngwa ngwa na "ịkwado" ihe ọmụma na nkà n'ime ụbụrụ. Ọ tụgharịrị na DARPA ewepụtala ọrụ nyocha nke chọrọ ime nke ahụ. Ihe omume a kpọrọ Ọzụzụ Neuroplasticity Ezubere iche (TNT) bu n'obi ime ka usoro nke inweta ihe omuma ohuru site n'uche site na ntughari nke na-erite uru nke synapti plasticity. Ndị nchọpụta ahụ kwenyere na site na neurostimulating synapses, ha nwere ike gbanwee gaa na usoro mgbe niile na n'usoro maka ime njikọ ndị bụ isi nke sayensị.

Ihe atụ nke ọzụzụ neuroplastic ezubere iche

CRISPR dị ka MS Okwu

Ọ bụ ezie na nke a yiri ka anyị enweghị ntụkwasị obi ugbu a, a ka nwere akụkọ sitere na ụwa sayensị na ọgwụgwụ nke ọnwụ dị nso. Ọbụna etuto ahụ. Immunotherapy, site n'itinye mkpụrụ ndụ nke usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ na ụmụ irighiri ihe nke "dakọtara" ọrịa cancer, enweela ihe ịga nke ọma. N'oge ọmụmụ ihe, na 94% (!) nke ndị ọrịa nwere nnukwu ọrịa leukemia lymphoblastic, ihe mgbaàmà ahụ kwụsịrị. N'ime ndị ọrịa nwere ọrịa tumor nke ọbara, pasent a bụ 80%.

Na nke a bụ naanị okwu mmeghe, n'ihi na nke a bụ ezigbo egwu nke ọnwa ndị na-adịbeghị anya. Usoro edezi mkpụrụ ndụ ihe nketa CRISPR. Naanị nke a na-eme ka usoro ndezi mkpụrụ ndụ ihe nketa bụrụ ihe ụfọdụ na-atụnyere edezi ederede na MS Word - ọrụ dị mma ma dị mfe.

CRISPR na-anọchi anya okwu bekee ("nkwukọrịta mkpirisi palindromic na-akwụsị mgbe niile"). Usoro ahụ gụnyere idezi koodu DNA (iwepụ iberibe iberibe, dochie ha ọhụrụ, ma ọ bụ ịgbakwunye ibe DNA, dị ka ọ dị na ndị na-emepụta okwu) iji weghachite mkpụrụ ndụ ndị ọrịa cancer na-emetụta, ọbụnakwa mebie ọrịa cancer kpamkpam, kpochapụ. site na sel. A na-ekwu na CRISPR na-eṅomi ọdịdị, karịsịa usoro nje bacteria na-eji echebe megide mwakpo sitere na nje. Agbanyeghị, n'adịghị ka GMOs, mkpụrụ ndụ ihe nketa na-agbanwe anaghị ebute mkpụrụ ndụ ihe nketa sitere na ụdị ndị ọzọ.

Akụkọ ihe mere eme nke usoro CRISPR malitere na 1987. Otu ìgwè ndị na-eme nchọpụta bụ́ ndị Japan chọtaziri ọtụtụ iberibe ihe ndị na-adịghị ahụkebe n'ime mkpụrụ ndụ ihe nketa nje bacteria. Ha dị n'ụdị usoro ise yiri ya, nke akụkụ dị iche iche kewapụrụ. Ndị ọkà mmụta sayensị aghọtaghị nke a. Okwu ahụ nwetara nlebara anya karịa mgbe ahụrụ usoro DNA yiri nke ahụ n'ụdị nje ndị ọzọ. Ya mere, na sel ha na-eje ozi ihe dị mkpa. N'afọ 2002 Ruud Jansen sitere na Mahadum Utrecht na Netherlands kpebiri ịkpọ usoro ndị a CRISPR. Ndị otu Jansen chọpụtakwara na usoro nzuzo a na-esonyere ya na mkpụrụ ndụ ihe nketa na-edobe enzyme a na-akpọ Cas9nke nwere ike ibelata eriri DNA.

Mgbe afọ ole na ole gachara, ndị ọkà mmụta sayensị chọpụtara ihe ọrụ nke usoro ndị a bụ. Mgbe nje na-awakpo nje bacteria, Cas9 enzyme na-ejide DNA ya, bepụ ya, ma kpachie ya n'etiti usoro CRISPR yiri ya na genome nje. Ihe ndebiri a ga-aba uru mgbe otu ụdị nje wakporo nje bacteria ọzọ. Mgbe ahụ nje bacteria ga-amata ya ozugbo wee bibie ya. Mgbe ọtụtụ afọ nke nyocha gasịrị, ndị ọkà mmụta sayensị kwubiri na CRISPR, yana mgbakwunye Cas9 enzyme, nwere ike iji megharịa DNA na ụlọ nyocha. Otu nyocha Jennifer Doudna sitere na Mahadum Berkeley na USA na Emmanuelle Charpentier sitere na Mahadum Umeå dị na Sweden kwupụtara na 2012 na usoro nje bacteria, mgbe agbanwere ya, na-enye ohere edezi iberibe DNA ọ bụla: ị nwere ike bepụ mkpụrụ ndụ ihe nketa na ya, tinye mkpụrụ ndụ ọhụrụ, gbanye ma ọ bụ gbanyụọ.

Usoro n'onwe ya, a na-akpọ CRISPR-case.9, ọ na-arụ ọrụ site n'ịghọta DNA mba ọzọ site na mRNA, nke na-ahụ maka ibu ozi mkpụrụ ndụ ihe nketa. A na-ekewa usoro CRISPR niile n'ime mpekere dị mkpụmkpụ (crRNA) nwere iberibe DNA viral na usoro CRISPR. Dabere na ozi a dị n'usoro CRISPR, a na-emepụta tracrRNA, nke a na-ejikọta ya na crRNA kpụrụ ya na gRNA, nke bụ ihe ndekọ kpọmkwem nke nje ahụ, cell na-echeta mbinye aka ya ma jiri ya na-alụso nje ọgụ ọgụ.

N'ihe gbasara ọrịa, gRNA, nke bụ ihe atụ nke nje na-awakpo ahụ, na-ejikọta na Cas9 enzyme ma na-egbutu onye na-awakpo ahụ n'ime iberibe, na-eme ka ha ghara ịdị njọ kpamkpam. A na-agbakwunye iberibe iberibe ahụ na usoro CRISPR, nchekwa data egwu pụrụ iche. N'ime mmepe nke usoro ahụ, ọ pụtara na mmadụ nwere ike ịmepụta gRNA, nke na-enye gị ohere igbochi mkpụrụ ndụ ihe nketa, dochie ha ma ọ bụ bepụ iberibe ihe ndị dị ize ndụ.

N'afọ gara aga, ndị ọkà mmụta oncologists na Mahadum Sichuan dị na Chengdu malitere ịnwale usoro nhazi mkpụrụ ndụ ihe nketa site na iji usoro CRISPR-Cas9. Nke a bụ oge mbụ a nwalere usoro mgbanwe a na onye nwere ọrịa kansa. Onye ọrịa na-arịa ọrịa kansa akpa ume na-eme ihe ike natara mkpụrụ ndụ nwere mkpụrụ ndụ ihe nketa gbanwere iji nyere ya aka ịlụso ọrịa ahụ ọgụ. Ha napụrụ ya mkpụrụ ndụ mkpụrụ ndụ, bepụ ha ka ha bụrụ mkpụrụ ndụ ihe nketa nke ga-eme ka mkpụrụ ndụ nke ya ghara ime ihe na-egbochi ọrịa kansa, ma tinyeghachi ha n'ime onye ọrịa ahụ. Mkpụrụ ndụ ndị dị otú ahụ emezigharịrị kwesịrị ịnagide ọrịa kansa nke ọma.

Usoro a, na mgbakwunye na ịdị ọnụ ala ma dị mfe, nwere uru ọzọ dị ukwuu: enwere ike ịnwale mkpụrụ ndụ gbanwetụrụ tupu ịmaliteghachi. a na-agbanwe ha n'èzí onye ọrịa. Ha na-ewepụ ọbara n'aka ya, na-eme mgbanwe kwesịrị ekwesị, họrọ mkpụrụ ndụ kwesịrị ekwesị ma gbanye ya naanị. Nchekwa dị elu karịa ma ọ bụrụ na anyị na-eri nri ndị dị otú ahụ ozugbo ma chere ka ị hụ ihe na-eme.

ya bu nwata mebere n'usoro ihe omumu

Kedu ihe anyị nwere ike ịgbanwe Injinia mkpụrụ ndụ ihe nketa? Ọ na-apụta nke ukwuu. Enwere akụkọ banyere usoro a na-eji gbanwee DNA nke osisi, aṅụ, ezì, nkịta, na ọbụna embrayo mmadụ. Anyị nwere ozi banyere ihe ọkụkụ ndị nwere ike ịgbachitere onwe ha pụọ ​​n'ịwakpo fungi, banyere akwụkwọ nri nwere ịdị ọhụrụ na-adịte aka, ma ọ bụ banyere anụmanụ ndị na-azụ anụ na-adịghị ebute nje ndị dị ize ndụ. CRISPR enyekwara aka ịrụ ọrụ iji gbanwee anwụnta na-agbasa ịba. Site n'enyemaka nke CRISPR, ọ ga-ekwe omume iwebata gene resistance microbial n'ime DNA nke ụmụ ahụhụ ndị a. Na n'ụzọ dị otú ahụ na ụmụ ha nile ketara ya - na-enweghị isi.

Otú ọ dị, ịdị mfe nke ịgbanwe koodu DNA na-ebuli ọtụtụ ihe mgbagwoju anya. Ọ bụ ezie na obi abụọ adịghị ya na a pụrụ iji usoro a na-agwọ ndị ọrịa cancer, ọ dịtụ iche mgbe anyị na-atụle iji ya na-agwọ oke ibu ma ọ bụ ọbụna nsogbu ntutu isi. Ebe etinye oke nnyonye anya na mkpụrụ ndụ ihe nketa mmadụ? Ịgbanwe mkpụrụ ndụ ihe nketa onye ọrịa nwere ike ịnakwere, mana ịgbanwe mkpụrụ ndụ ihe nketa na embrayo ga-ebufekwa ya na-akpaghị aka na ọgbọ ọzọ, nke a ga-eji mee ihe dị mma, kamakwa maka mmebi nke mmadụ.

N'afọ 2014, otu onye nyocha America kwupụtara na ya agbanweela nje virus iji tinye ihe CRISPR n'ime ụmụ oke. N'ebe ahụ, a na-arụ ọrụ DNA nke e kere eke, na-eme ka mmụgharị nke mere ka mmadụ bụrụ ọrịa cancer akpa ume ... N'otu aka ahụ, ọ ga-ekwe omume ịmepụta DNA nke ndụ nke na-ebute ọrịa cancer na ụmụ mmadụ. N'afọ 2015, ndị nchọpụta China kwuru na ha ejirila CRISPR gbanwee mkpụrụ ndụ ihe nketa n'ime embrayo mmadụ nke ngbanwe ya na-ebute ọrịa ketara eketa nke a na-akpọ thalassaemia. Ọgwụgwọ ahụ enweela arụmụka. Abụọ n'ime akwụkwọ akụkọ sayensị kachasị mkpa n'ụwa, Nature na Science, jụrụ ibipụta ọrụ ndị China. O mechara pụta na Protein & Cell magazine. Site n'ụzọ, e nwere ozi na opekata mpe otu anọ ndị ọzọ na-eme nchọpụta na China na-arụkwa ọrụ na mgbanwe mkpụrụ ndụ ihe nketa nke embrayo mmadụ. A maraworị nsonaazụ mbụ nke ọmụmụ ihe ndị a - ndị ọkà mmụta sayensị etinyela n'ime DNA nke ẹmbrayo mkpụrụ ndụ ihe nketa na-enye ihe mgbochi nje HIV.

Ọtụtụ ndị ọkachamara kwenyere na ịmụ nwa nwere mkpụrụ ndụ ihe nketa na-agbanwe agbanwe bụ naanị oge.