Elemental aristocracy

Ahịrị ọ bụla nke tebụl oge na-agwụ na njedebe. Ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ otu narị afọ gara aga, e cheghị ịdị adị ha. Mgbe ahụ, ha tụrụ ụwa n'anya na ihe ha nwere kemịkal, ma ọ bụ karịa enweghị ha. Ọbụna mgbe e mesịrị, ha bịara bụrụ ihe ezi uche dị na ya sitere n'iwu nke okike. Gas dị mma.

Ka oge na-aga, ha "batara n'ọrụ", na ọkara nke abụọ nke narị afọ gara aga, ha malitere ijikọta ya na ihe ndị na-adịghị mma. Ka anyị malite akụkọ gbasara ọha ụlọ akwụkwọ elementrị dị ka nke a:

Ogologo oge gara aga…

... E nwere onye nwe.

Lord Henry Cavendish (1731-1810) na ihe osise ochie.

Henry Cavendish ọ bụ onye isi ọchịchị Britain kachasị elu, ma ọ nwere mmasị n'ịmụ ihe nzuzo nke okike. Na 1766, ọ chọtara hydrogen, na afọ iri na itoolu ka e mesịrị, ọ mere nnwale mgbe ọ na-enwe ike ịchọta ihe ọzọ. Ọ chọrọ ịchọpụta ma ikuku, na mgbakwunye na ikuku oxygen na nitrogen a maralarị, nwekwara ihe ndị ọzọ. O were ikuku gbajuo tube enyo gbadara agbagọ, mikpuo nsọtụ ya n'ụgbọ mmiri mercury wee bufee ọkụ eletrik n'etiti ha. Ọkụkụ ahụ mere ka nitrogen jikọta ya na oxygen, ihe ngwọta alkali na-etinyekwa ogige acidic nke si na ya pụta. Na enweghị oxygen, Cavendish nyere ya nri n'ime tube wee gaa n'ihu na nnwale ahụ ruo mgbe ewepụrụ nitrogen niile. Nnwale ahụ mere ọtụtụ izu, n'oge nke ụda gas na ọkpọkọ na-ebelata mgbe niile. Ozugbo nitrogen gwụchara, Cavendish wepụrụ oxygen wee chọpụta na afụ ahụ ka dị, nke o mere atụmatụ dị ka ¹/₁₂₀ mbụ olu nke ikuku. Onye-nwe ajughi ajuju maka udi nke ihe fọduru ahu, n’ewere ya dika nmehie nke nmehie. Taa, anyị maara na ọ dị nso na nchọpụta argon, ma nnwale ahụ were ihe karịrị otu narị afọ iji mechaa.

Ihe omimi anyanwụ

N'ehihie n'ehihie na-adọtakarị anya ma ndị nkịtị na ndị ọkà mmụta sayensị. N’August 18, 1868, ndị na-enyocha mbara igwe bụ́ ndị na-ekiri ihe omume a bu ụzọ jiri spectroscope (nke e wuru ihe na-erughị afọ iri tupu mgbe ahụ) mụọ ihe ndị a ma ama nke anyanwụ, bụ́ nke a na-ahụ nke ọma na diski gbara ọchịchịrị. French Pierre Janssen N'ụzọ dị otú a, o gosiri na anyanwụ corona mejupụtara tumadi nke hydrogen na ụwa ndị ọzọ ọcha. Mana n'echi ya, ka ọ na-ekiri anyanwụ ọzọ, ọ hụrụ ahịrị spectral nke a na-akọwabughị nke dị nso na njirimara sodium edo edo. Janssen enweghị ike ịkọwa ya na ihe ọ bụla a maara n'oge ahụ. Onye England na-enyocha mbara igwe mere otu ihe ahụ Norman mkpuchi. Ndị ọkà mmụta sayensị ewepụtala echiche dị iche iche banyere akụkụ dị omimi nke kpakpando anyị. Lockyer nyere ya aha elu ike laser, n'aha chi anyanwụ Gris Helios. Otú ọ dị, ọtụtụ ndị ọkà mmụta sayensị kwenyere na ahịrị edo edo ha hụrụ bụ akụkụ nke ụdị dị iche iche nke hydrogen na oke okpomọkụ nke kpakpando ahụ. Na 1881, Italian physicist na meteorologist Luigi Palmieri jiri spectroscope mụọ ikuku ọkụ nke Vesuvius. N'ụdị dị iche iche ha, ọ chọtara eriri odo nke ekwuru na helium. Agbanyeghị, Palmieri kọwara nsonaazụ nke nnwale ya n'ezoghị ọnụ, ndị sayensị ndị ọzọ akwadoghị ya. Anyị maara ugbu a na a na-ahụ helium na gas mgbawa mgbawa, na Italy nwere ike ịbụ onye mbụ hụrụ ụdị helium dị iche iche.

Ihe atụ 1901 na-egosi ngwa maka nnwale Cavendish.

Na-emepe n'ebe ntụpọ atọ

Na mmalite nke afọ iri ikpeazụ nke narị afọ nke XNUMX, ọkà mmụta sayensị Bekee Onye-nwe Rayleigh (John William Strutt) kpebiri n'ụzọ ziri ezi ikpebi njupụta nke dị iche iche gas, nke mekwara ka o kwe omume n'ụzọ ziri ezi na-ekpebi atomiki uka nke ha ọcha. Rayleigh bụ onye na-eme nnwale dị uchu, n'ihi ya, o nwetara gas sitere n'ebe dị iche iche iji chọpụta adịghị ọcha ndị na-emebi ihe ọ rụpụtara. O jisiri ike belata njehie mkpebi siri ike na narị otu narị pasent, nke dị obere n'oge ahụ. Gasị ndị a nyochara gosipụtara nnabata na njupụta ekpebisiri ike n'ime njehie nha. Nke a ejughị onye ọ bụla anya, ebe ọ bụ na ihe mejupụtara nke ogige kemịkalụ adabereghị na mmalite ha. Ewepụ ya bụ nitrogen - naanị na ọ nwere njupụta dị iche iche dabere na usoro mmepụta. Nitrogen ikuku (enwetara site na ikuku mgbe kewasịrị oxygen, uzuoku mmiri na carbon dioxide) na-adị arọ karịa kemikal (enwetara site na imebi ogige ya). Ọdịiche ahụ, n'ụzọ jọgburu onwe ya, na-adịgide adịgide ma bụrụ ihe dịka 0,1%. Rayleigh, na-enweghị ike ịkọwa ihe a, tụgharịrị na ndị ọkà mmụta sayensị ndị ọzọ.

Onye kemist ahụ nyere aka William Ramsay. Ndị ọkà mmụta sayensị abụọ ahụ kwubiri na nanị nkọwa bụ ọnụnọ nke gas dị arọ na nitrogen enwetara site na ikuku. Mgbe ha hụrụ nkọwa nke nnwale Cavendish, ha chere na ha nọ n'ụzọ ziri ezi. Ha megharịrị nnwale ahụ, na-eji ngwa ọgbara ọhụrụ na nke ugbu a, n'oge na-adịghịkwa anya, ha nwere ihe nlele nke gas na-amaghị ama na ha nwere. Nyocha Spectroscopic egosila na ọ dị iche na ihe ndị a ma ama, nchọpụta ndị ọzọ egosila na ọ dị ka atom n'otu n'otu. Ruo ugbu a, amabeghị gas ndị dị otú ahụ (anyị nwere O₂N₂, H₂), yabụ nke a pụtakwara nchọta nke ihe ọhụrụ. Rayleigh na Ramsay gbalịrị ịmanye ya argon (Grik = umengwụ) meghachi omume na ihe ndị ọzọ, mana ọ nweghị isi. Iji chọpụta okpomọkụ condensation ya, ha tụgharịrị gaa na naanị onye nọ n'ụwa n'oge ahụ nwere ngwa kwesịrị ekwesị. Ọ bụ Karol Olszewski, prọfesọ nke kemistri na Mahadum Jagiellonian. Olshevsky liquefied na siri ike argon, ma kpebisie ike ya ndị ọzọ anụ ahụ parameters.

Akụkọ banyere Rayleigh na Ramsay n’August 1894 kpalitere oké mkpali. Ndị ọkà mmụta sayensị apụghị ikwere na ọgbọ nile nke ndị nchọpụta leghaara 1% akụkụ nke ikuku, dị ugbu a n'ụwa n'ọtụtụ dị ukwuu karịa, dịka ọmụmaatụ, ọlaọcha. Nlele nke ndị ọzọ gosipụtara ịdị adị nke argon. A na-ewere nchoputa ahụ n'ụzọ ziri ezi dị ka nnukwu ihe ịga nke ọma na mmeri nke nyocha nke ọma (a na-ekwu na ihe ọhụrụ ahụ na-ezo na ebe nke atọ). Otú ọ dị, ọ dịghị onye tụrụ anya na a ga-enwe ...

... Ezinụlọ dum nke gas.

Otu Helium (nọmba atomic n'elu, oke atomic na ala).

Ọbụna tupu e nyochaa ikuku nke ọma, otu afọ ka e mesịrị Ramsay nwere mmasị na ihe ndetu na akwụkwọ akụkọ banyere mbara ala nke kọrọ na mwepụta nke gas sitere na uranium ore mgbe ọ gbasasịrị na acid. Ramsay nwara ọzọ, jiri spectroscope nyochaa gas si na ya pụta wee hụ ahịrị nlegharị anya na-amaghị ama. Ndụmọdụ ya na William Crooks, ọkachamara na spectroscopy, kwere ka anyị kwubie na ha na-achọ ya n'ụwa ruo ogologo oge elu ike laser. Anyị maara ugbu a na ọ bụ otu n'ime ire ere nke uranium na thorium, nke dị n'ime mmanụ nke ihe na-eme redioaktivu eke. Ramsay gwara Olszewski ọzọ ka ọ gbanye gas ọhụrụ ahụ. Otú ọ dị, n'oge a ngwá ọrụ ahụ ekweghị ka e nweta obere okpomọkụ, na mmiri helium enwetaghị ruo 1908.

Helium tụgharịrị bụrụ gas monatomic na anaghị arụ ọrụ, dị ka argon. Ngwongwo nke ihe abụọ ahụ adabaghị na ezinụlọ ọ bụla nke tebụl oge ma kpebie ịmepụta otu dị iche iche maka ha. [helowce_uklad] Ramsay bịara na nkwubi okwu na enwere oghere na ya, yana ya na onye ọrụ ibe ya. Morris Travers malitere nyocha ọzọ. Site n'ịgbasa ikuku mmiri, ndị na-ahụ maka chemist chọtara gas atọ ọzọ na 1898: neon (gr. = ọhụrụ), krypton (gr. = skrыty) i xenon (Grik = mba ọzọ). Ha niile, yana helium, dị n'ikuku na ntakịrị ntakịrị, dị ntakịrị karịa argon. Ntugharị kemịkalụ nke ihe ọhụrụ ahụ mere ka ndị nchọpụta nye ha otu aha. ezigbo gas. 

Mgbe mgbalị ndị a na-emeghị nke ọma ikewapụ ya na ikuku, a chọtara helium ọzọ dị ka ngwaahịa nke mgbanwe redioaktivu. N'afọ 1900 Frederick Dorn Oraz Andre-Louis Debirne ha hụrụ ntọhapụ nke gas (emanation, dị ka ha kwuru mgbe ahụ) site na radium, nke ha kpọrọ radon. N'oge na-adịghị anya, a chọpụtara na emanations wepụtakwara thorium na actinium (thoron na actinon). Ramsay na Frederick Soddy gosipụtara na ha bụ otu ihe na bụ gas na-esote dị mma, nke ha kpọrọ aha niton (Latin = na-egbuke egbuke, n'ihi na ihe nlele gas na-egbuke egbuke n'ọchịchịrị). Na 1923, niton mechara bụrụ radon, aha ya bụ isotope nke dị ogologo ndụ.

E nwetara nke ikpeazụ nke nrụnye helium nke mezuru tebụl oge dị ugbu a na 2006 na ụlọ nyocha nuklia Russia na Dubna. Aha ahụ, kwadoro naanị afọ iri ka e mesịrị, Oganesson, iji sọpụrụ ọkà mmụta sayensị nuklia Russia Yuri Oganesyan. Naanị ihe a maara banyere ihe ọhụrụ ahụ bụ na ọ bụ ihe kacha mara amara ruo ugbu a nakwa na ọ bụ naanị ole na ole nuclei ka emepụtara na-erughị otu millisecond.

Mmejọ kemịkalụ

Nkwenye na passivity kemịkalụ nke helium dara na 1962, mgbe Neil Bartlett o nwetara ngwakọta nke usoro Xe[PtF₆]. Chemistry nke ogige xenon taa dị nnọọ ukwuu: fluorides, oxides na ọbụna acid salts nke mmewere a mara. Ọzọkwa, ha bụ njikọ na-adịgide adịgide n'okpuru ọnọdụ nkịtị. Krypton dị ọkụ karịa xenon ma mepụta ọtụtụ fluorides, dịkwa ka radon dị arọ (radioactivity nke ikpeazụ na-eme nchọpụta siri ike karị). N'aka nke ọzọ, atọ kachasị mfe - helium, neon na argon - enweghị ogige na-adịgide adịgide.

Enwere ike iji ogige kemịkalụ nke gas mara mma nwere ndị mmekọ na-adịchaghị mma tụnyere mgbaghara ochie. Taa echiche a adịkwaghị adị, na mmadụ ekwesịghị iju ya anya na ...

Ndị na-anya ụgbọ elu helikopta site n’aka ekpe gaa n’aka nri: Lord Rayleigh (John William Strutt, 1842–1919), Sir William Ramsay (1852–1916) na Morris Travers (1872–1961); Eserese sitere na mkpokọta University College London.

... aristocrats na-arụ ọrụ.

A na-emepụta helium site na ikewa ikuku mmiri na nitrogen na osisi oxygen. N'aka nke ọzọ, isi iyi nke helium bụ gas sitere n'okike, nke ọ na-eme ihe ruru pasentị dị iche iche nke olu (na Europe, ụlọ ọrụ mmepụta helium kasị ukwuu na-arụ ọrụ na ya. M guzogidere, na Greater Poland Voivodeship). Ihe omume mbụ ha mere bụ ịcha ọkụ na tubes na-egbuke egbuke. N'oge a, mgbasa ozi neon ka na-atọ ụtọ na anya, ma ihe ndị helium bụkwa ihe ndabere nke ụfọdụ ụdị lasers, dị ka argon laser, nke anyị ga-ezute na dọkịta ezé ma ọ bụ cosmetologist.

Echiche onye na-ese ihe banyere nyocha Xenon Ion Probe Dawn n'akụkụ asteroid Ceres.

A na-eji passivity kemịkalụ nke osisi helium mepụta ikuku na-echebe megide oxidation, dịka ọmụmaatụ, mgbe ị na-agbado ọla ma ọ bụ na-emechi ngwaahịa nri. Ọkụ ọkụ ndị nwere helium na-arụ ọrụ na okpomọkụ dị elu (ya bụ, ha na-egbuke egbuke) ma na-eji ọkụ eletrik arụ ọrụ nke ọma. A na-eji argon eme ihe na ngwakọta na nitrogen, ebe krypton na xenon na-enye nsonaazụ ka mma. Ojiji kacha ọhụrụ nke xenon bụ ihe na-akpali akpali na igwe rọketi ion, nke na-arụ ọrụ nke ọma karịa igwe mmanụ ọkụ. Balloons ihu igwe na balloons maka ụmụaka juputara na helium kacha dị mfe. Ejikọtara ya na oxygen, helium na-eji ndị dị iche iche na-arụ ọrụ na omimi dị omimi, nke na-enyere aka izere ọrịa decompression. Ojiji kachasị mkpa nke helium bụ iji nweta obere okpomọkụ achọrọ maka ndị superconductors na-arụ ọrụ.

Ngwakọta oxygen-helium na-eme ka a mata mmiri dị mma.