Mba 10 kacha nwee ụkọ mmiri n'ụwa

Mmiri bụ ihe dị mkpa maka ịdị adị mmadụ. Ụkọ mmiri ma ọ bụ ọgba aghara mmiri na-agbanwe aka. Mgbe ojiji mmiri dị ọhụrụ na-abawanye n'ihe gbasara akụrụngwa mmiri ọhụrụ, ọdachi na-ada. Ijikwa mmiri na-adịghị mma na iji ya eme ihe bụ isi ihe mere obodo ọ bụla ji nwee nsogbu maka ụkọ mmiri.

Ọ bụ ezie na ọtụtụ mmemme nchekwa mmiri na-aga n'ihu ugbu a, e nwere mba ole na ole ebe ụkọ na ọgba aghara na-eyighị ka ọ na-ejide. Ka anyị nweta echiche nke mba ndị a na ihe kpatara ha ji eche ọnọdụ a ihu n'oge ugbu a. N'okpuru bụ mba 10 nwere ụkọ mmiri kachasị n'ụwa na 2022.

10. Afghanistan

Ọ bụ obodo ọnụ ọgụgụ ya na-abawanye n'ike n'ike. Ya mere ọgbaghara mmiri ji baa ụba ebe a. A na-akọ na ọ bụ naanị 13% nke mmiri dị ọcha dị maka ndị bi na mba ahụ. Nke fọdụrụ bụ mmiri rụrụ arụ na adịghị ọcha nke ndị mmadụ ga-adabere na ya. Ọtụtụ akụkụ nke mba ahụ bụ ụkọ mmiri na-emetụta nke ukwuu. Enweghị usoro na enweghị nlezianya n'etiti ndị mmadụ yana ọnụ ọgụgụ dị elu nwere ike ịta ụta ruo n'ókè ụfọdụ maka ihe kpatara nke a. Enweghị mmiri dị ọcha bụ isi ihe mere ndị Afghanistan na-enwekwa ọtụtụ nsogbu ahụike.

9. Etiopia

Ọ bụ ezie na ọtụtụ mba dị na kọntinent Africa na-eche oke ụkọ mmiri ihu, Etiopia bụ obodo ebe oke ya kacha elu. Iji nọgide na-enwe ọnụ ọgụgụ na ahụike nke ndị ya, Etiopia chọrọ mmiri dị ọcha na nke dị ọcha. Naanị 42% nke ndị mmadụ ka a na-akọ na ha nwere mmiri dị ọcha, ebe ndị ọzọ na-adabere naanị na mmiri echekwara na adịghị ọcha. Enwere ike ịkọwa ọnụ ọgụgụ dị elu nke ọnwụ na mba ahụ ruo n'ókè ụfọdụ site na mmiri adịghị ọcha n'ọtụtụ akụkụ nke mba ahụ. A na-akọ na ụmụ nwanyị na ụmụaka nwere ọtụtụ ọrịa na nsogbu ahụike n'ihi nke a. Ụmụ nwanyị na-eme njem dị anya iji butere ezinụlọ ha mmiri.

8. Anwụrụ ọkụ

N'ịbụ ndị nọ na mpi Afrịka, Chad na-ata ahụhụ ọ bụghị nanị site na ụkọ mmiri, kamakwa site na ụkọ nri. Ọnọdụ ọkọchị siri ike, obodo ahụ na-enwekarị ọgba aghara dị otú ahụ ọtụtụ ugboro n'afọ. Ihe mere ụmụaka ji enwe erighị ihe na-edozi ahụ ma n'oge na-adịghị anya na-arịa ọrịa siri ike ma na-egbu egbu nwere ike ịbụ n'ihi ọnọdụ ihu igwe nke na-akpata ọnọdụ dị ka ụkọ mmiri ozuzo na ụnwụ nri ma si otú ahụ na-emetụta ahụike. Ọbụna ndị inyom na ndị ikom a gbagharaghị mmetụta ọjọọ nke a. Mmiri adịghị ọcha na adịghị ọcha butere ha ọtụtụ ọrịa. Mba ndị gbara ya gburugburu dị ka Niger na Burkina Faso metụtakwara Chad.

7. Cambodia

Ọ bụ ihe nwute na ihe dị ka 84% nke ndị bi na Cambodia enweghị ohere ịnweta mmiri dị ọcha na nke dị ọcha. Ha na-adaberekarị na mmiri ozuzo na nchekwa ya. Mmiri adịghị ọcha bụ naanị ọgwụgwọ na-emenyụ akpịrị ịkpọ nkụ ugboro ugboro n'ime ime obodo. Ọ bụghị ihe mgbagwoju anya na nke a bụ òkù na-emeghe maka ọnụ ọgụgụ buru ibu nke ọrịa na ọrịa. Ọ bụ ezie na nnukwu osimiri Mekong na-agafe ná mba ahụ, o zughị ndị mmadụ imezu ihe ndị a chọrọ. N'ọnọdụ ọ bụla, osimiri ahụ tara ahụhụ n'oge mmiri ozuzo, mgbe mmiri ozuzo dị ugbu a iji kwado ndụ.

6. Laos

Ọ bụ ezie na ọtụtụ n'ime osimiri Mekong na-agafe na Laos, ma n'ihi mbelata nke mmiri na mmiri na nso nso a, mba ahụ enweela nnukwu nsogbu mmiri. Ebe ọ bụ na ọnụ ọgụgụ ndị bụ isi, nke dị ihe dị ka pasent 80, dabere na ọrụ ugbo na ibi ndụ, enweghị mmiri dị na osimiri na-emetụta ha nke ukwuu. Osimiri bụkwa isi ebe ha na-ebuga njem, ike ọkụ maka mba na mmepụta nri. Mana mbelata nke oke mmiri na osimiri ebutela ọtụtụ ọnọdụ dị egwu na-egbochi mmepe obodo na ọnụ ọgụgụ ya n'ozuzu ya.

5. Haiti

Dị ka ọnụ ọgụgụ na akụkọ dị iche iche si kwuo, Haiti ugbu a bụ otu n'ime mba ndị ahụ na-ata ahụhụ nke ukwuu n'ihi nsogbu mmiri. Ihe dị ka 50% nke ndị mmadụ nwere ike nweta mmiri dị ọcha na nke dị ọhụrụ, ebe ndị ọzọ ga-adabere na mmiri na-adịghị mma na nke na-adịghị ọcha nke a ga-ebuga mgbe ogologo oge gasịrị. Ala ọmajiji nke obodo a nwetara na 2010 kpatara mmebi nke ọtụtụ isi mmiri, na-eme ka obodo ahụ daa n'ikpere, na-arịọ maka enyemaka site na mba ndị ọzọ iji nọgide na-enwe ọnụ ọgụgụ ndị mmadụ. Ọtụtụ ndị mmadụ nwụrụ n'ihi ala ọma jijiji a, ọtụtụ ndị nwere mmebi akụ na ụba. Mana nnukwu mfu na-ebutere ha site na nsogbu mmiri maka ndụ. Enweghị atụmatụ ichekwa mmiri na mbuze ala bụkwa isi ihe na-ebute ụkọ mmiri na mba ahụ.

4. Pakistan

Mbelata nke akụ na ụba na enweghị atụmatụ ichekwa akụ mmiri etinyela Pakistan n'etiti mba ebe nsogbu mmiri juru. Ọnọdụ akọrọ na-ebutekwa ọnọdụ ụkọ mmiri. Ihe kpatara ọnọdụ a bụkwa àgwà nleghara anya nke ndị mmadụ ka esi eji mmiri eme ihe nke ọma. Ebe ọ bụ na a na-arụ ọrụ ugbo n'ọtụtụ akụkụ nke mba ahụ, ụkọ mmiri ga-eme ka ọnọdụ ndụ ha ka njọ ọtụtụ ugboro n'afọ ndị na-abịa. N'inweta naanị 50% mmiri dị ọcha, ndị mmadụ na Pakistan na-eche ọtụtụ ọrịa ihu mgbe ha ṅụchara mmiri na-adịghị ọcha na nke na-adịghị mma.

3. Syria

Obodo Aleppo kacha njọ n'ihe gbasara ụkọ mmiri. Syria na-eche nnukwu nsogbu mmiri ihu ma nọ n'otu ọnọdụ na-echegbu onwe ya. Ebe ọ bụ na mmiri akwụsịla isi n’akụkụ dị iche iche na steeti ahụ na ọbụna n’ebe gọọmenti na-achị, ọnọdụ a na-akawanye njọ kwa ụbọchị. Ọ bụ ezie na òtù dị iche iche na-abụghị nke gọọmentị amalitela ọtụtụ atụmatụ na mmemme iji dozie nsogbu a, ọnọdụ ahụ agbanwebeghị n'ime afọ ole na ole gara aga. Ka oge na-aga, ndị mmadụ malitere ịkwaga iji hụ ọnọdụ ndị dị otú ahụ na ịlanarị ọgba aghara dị otú ahụ.

2. Egypt

Osimiri Naịl gafere n’Ijipt, ọ dịghịkwa mgbe ndị bi n’oge ochie chere ụkọ mmiri ihu ná mba ahụ. Mana ka osimiri ahụ na-emetọ nke ukwuu ka oge na-aga, nke a na-eme ka ọ ghara ịdị ọcha na adịghị mma ịṅụ mmanya. Ọkwa mmiri adalatala nke ukwuu wee si otú a na ndị mmadụ enwechaghị ohere inweta mmiri ọñụñụ.

Usoro ịgba mmiri na ụzọ ọrụ ugbo na-emebi nke ukwuu n'ihi otu ihe ahụ. ndị mmadụ na-aṅụ mmiri ruru unyi ka ha wee nagide onwe ha nke a butere ọrịa na ọrịa dị iche iche na nso nso a.

1. Somalia

Otu n'ime mba ndị mmiri na-enwekarị nsogbu, na nke agha mebiworo, bụ Somalia. Ihe kacha ebute ụnwụ nri na ọnwụ ndụ na mba ahụ bụ ihe metụtara ọgbaghara mmiri na-ejupụta ebe ahụ. Ọ bụ ezie na obodo ahụ nwere akụrụngwa mmiri nke ọma, nke, ọ bụrụ na ejiri ya nke ọma, nwere ike dozie nsogbu ahụ, ma ebe ọ bụ na gọọmentị emeghị nsogbu a, nsogbu ahụ adịla ogologo oge. Ndị mmadụ ga-ata ahụhụ site na ụkọ mmiri ma na-aga ebe dị anya iji nweta mmiri dị ọcha na ịdị ọcha. Otú ọ dị, a chọrọ atụmatụ na mmemme ozugbo iji jikwaa akụrụngwa dị na inye ndị mmadụ mmiri zuru ezu maka nri.

Dị ka ọsọ nke mmiri na-esiwanye ike, gọọmentị nke mba ndị a na ọbụna ndị isi nke mba ọ bụla na-achọ nhọrọ iji dozie nsogbu a n'ọdịnihu. A na-achọ nhọrọ na ngwọta dị iche iche mgbe niile iji belata nsogbu nke nsogbu mmiri. Ma ihe kacha mkpa ị ga-echebara echiche bụ iji mmiri na-akpachapụ anya na amamihe mee ihe iji gbochie nsogbu ahụ ruo n'ókè ụfọdụ.